Xem Chích Chòe Than Hót / TOP 5 # Xem Nhiều Nhất & Mới Nhất 3/2023 # Top View

Cách chọn chim trống mái

Việc phân biệt than trống và mái không khó, chim càng cứng càng dễ, đặc biệt là khi chim đã đầy đủ lông và có thể bay chuyền được. Ở giai đoạn này cần chọn con nào có màu lông đen hơn các con khác trong ổ, đầu phải vuông, râu ở mũi chim phải dài một chút. Đám lông ở cổ phải có màu vàng đậm, 1 số kinh nghiệm cho là chùm lông ở hàm dưới phải màu đen nhánh thì là đực. Còn 1 cách nữa để nhận biết đó là ở dưới mắt, con nào có hoa như ở ngực là 99,99% là trống. Con nào đạt được những tiêu chuẩn trên thì 98% là chim đực còn 2% còn lại là do sự nhầm lẫn của người chọn. Cách nuôi dưỡng Chim non cần phải đút cho nó ăn, nên hòa cám ra với nước đun sôi, hơi ướt, vón cục, vừa phải đút cho chim ăn. Cách chọn than “đá” và “hót” Cũng giống như khướu mi và một số loại chim khác, than cũng có hai loại là than đá và than hót.

Chòe Than đá Chòe than đá có những đặc diểm sau : – Toàn thân to, mình ngắn. – Mỏ thẳng, dày (to) và dài. – Cánh xệ nhưng gọn, không xệ như chim bị suy. – Đầu to, đỉnh đầu bằng phẳng (đầu xà). – Mắt nhỏ xếch (mắt chuột). – Chân có vảy to đều, các đốt ngón chân ngắn móng dài. – Lông đuôi gọn và góc đuôi dày. – Khi nghe thấy tiếng chim lạ phải nhảy xung quanh lồng tìm đối phương đánh trong khi miệng không ngừng kêu chòe…chòe …chòe… như để đánh tiếng với đối phương.

Chòe Than hót Than hót nói chung được nhiều người chơi hơn than đá. Nếu bạn muốn nuôi than đá phải chọn con nào có các đặc điểm sau: – Toàn thân nhỏ gọn, mình dài.- Ngực nở, yếm đen sâu. – Mỏ mỏng (nhỏ) và ngắn. – Đuôi dài mà góc duôi thon nhỏ. – Chân có móng ngắn đốt dài. – Khi hót hoặc nghe thấy chim khác hót phải nhảy nhót, xòe đuôi và múa cánh liên tục. Có khả năng đảo giọng khi hót.

Bắt nguồn từ niềm đam mê cá nhân, nhiều năm nay, thú chơi chim cảnh đã dần trở nên thịnh hành. Người thành phố lại càng thích chơi chim bởi loài vật bé nhỏ ấy tượng trưng cho thiên nhiên hoang dã, cho vẻ đẹp của núi rừng mà giữa chốn phồn hoa đô thị náo nhiệt, ồn ào họ không mấy khi được tận hưởng. Nhiều người đam mê những chú chim họa mi đã được ví như “nghệ sĩ của rừng xanh” nhưng không ít nghệ nhân và người nuôi chim cảnh lại bị chinh phục bởi giọng hót thánh thót, véo von và dáng vẻ nhỏ xinh

Chinh phục bởi giọng hót điêu luyệnTrong nhà sở hữu tới 6 lồng chim chích chòe than ở mọi độ tuổi, thời gian đầu, chị Nguyễn Thị Thu, làm nghề chăm sóc tóc ở phường Lê Hồng Phong (thành phố Thái Bình) không hài lòng với thú chơi chim cảnh của chồng mình. Chị Thu chia sẻ: Có lẽ thời gian chồng chị dành cho việc chăm sóc chim cảnh còn nhiều hơn cả việc chăm sóc các con nhỏ, đồng thời thấy mệt mỏi vì tiếng chim hót suốt cả ngày. Đã có lúc, chị bàn với chồng về mong muốn có thể cho hoặc bán bớt các lồng chim cảnh trong nhà. Vậy nhưng, chồng chị không đồng ý, bởi đó đều là những chú chim mà anh đã dày công luyện tập và có giọng hót điêu luyện. Nhiều nghệ nhân đã tìm tới trả giá khá cao nhưng anh không có ý định bán, bởi với người nuôi chim cảnh lâu năm như anh, những chú chim giờ đây đã trở thành những người bạn thân thiết để trò chuyện, tâm tình khi vui buồn.

Lâu dần, chị Thu nhận ra rằng, rất nhiều khách hàng quay trở lại chăm sóc tóc tại cửa hàng của chị bởi họ cảm thấy được thư giãn, thảnh thơi khi nghe tiếng hót véo von và được ngắm nhìn những chú chim nhỏ xinh, nhanh nhẹn trong bộ lông mượt mà. Giờ đây, các lồng chim chích chòe than đã được đặt ở những vị trí trang trọng xung quanh khu chăm sóc tóc. Tiếng chim hót thánh thót giúp mọi người tạm quên đi bao căng thẳng, mỏi mệt của cuộc sống thường ngày, mang tới cảm giác nhẹ nhàng, thư thái.

Là khách hàng thường xuyên chăm sóc tóc tại cửa hàng của chị Thu, bà Mai chia sẻ: Một điều độc đáo là thông thường các Spa tóc thường bật những bài hát nhạc trẻ sôi động, nhưng ở đây lại được thay thế bằng tiếng chim hót rất dân dã để khách hàng có thể thư giãn trong thời gian chăm sóc tóc, cảm thấy rất gần gũi và giúp mình như trở về với thiên nhiên. Bất chấp âm thanh ồn ào của xe cộ, của phố phường đông đúc, tiếng hót của những chú chim chích chòe cứ vang lên thánh thót cả không gian, mang đến cho những ai có dịp lắng nghe một cảm giác thanh bình giữa nơi thành thị náo nhiệt.

Các hội thi giúp chích chòe than có thể bắt chước giọng hót của nhau để làm giàu âm điệu.

Thú chơi tao nhãCó thể nói, so với thú chơi cây cảnh hay cá cảnh thì thú chơi chim cảnh dù mới xuất hiện nhưng đã nhanh chóng nhân rộng khắp các huyện, thành phố trong tỉnh. Quy tụ các hội viên ở mọi lứa tuổi, ngành nghề, thú chơi chim chích chòe than dần khẳng định vị thế của mình trong đời sống văn hóa tinh thần. Bởi thế mà ngay từ lần tổ chức đầu tiên, hội thi chim chích chòe than hót múa tỉnh Thái Bình mở rộng đã quy tụ hơn 100 nghệ nhân và người chơi chim cảnh đến từ các câu lạc bộ trên toàn miền Bắc trở về tham dự.

Đến từ Câu lạc bộ chim chích chòe than hót múa Hải Phòng, ông Bùi Đức Hải chia sẻ: Đã có niềm đam mê với loài chim này từ gần 20 năm nay, ông thấy chích chòe than đòi hỏi ở người nuôi sự nhẫn nại, cầu kỳ. Ra cửa hàng mua một con chim biết hót có giá trị vài ba triệu đồng rất dễ nhưng muốn huấn luyện được con chim điêu luyện thì phải biết chọn chim bổi, có tướng mạo, có tố chất nổi trội. Đồng thời trong quá trình nuôi cần phải cho chim phơi nắng và tắm rửa đều đặn bởi loài chim này ưa sạch sẽ. Ngoài ra, yếu tố quan trọng nhất chính là khâu cho ăn và kỹ thuật chăm sóc chu đáo, khi đã thuần phục được chúng thành một kỳ điểu hội tụ đủ các yếu tố thanh, sắc, bộ, bền sẽ vô cùng đáng quý. Ngược lại, những con chim trái tính, trái nết, nhảy nhót lăng xăng trong lồng xem như mất giá trị.

Những nghệ nhân cho biết, giống chim hót thích bắt chước những âm thanh lạ ở chung quanh nên mỗi khi có thời gian rảnh rỗi, họ thường tụ họp tại nơi có không gian rộng, thoáng đãng và để các lồng chim cạnh nhau để chúng có thể bắt chước giọng hót của nhau mà làm giàu cho âm điệu. Cũng chính bởi vậy mà ngay khi nắm bắt thông tin về những cuộc thi được tổ chức, các nghệ nhân và người nuôi chim cảnh thường gác lại bao bộn bề của cuộc sống thường nhật, vượt cả quãng đường hàng trăm ki-lô-mét để đưa những chú chim đi tranh tài ở khắp mọi miền Tổ quốc. Và thành quả từ những cuộc thi ấy, giải thưởng tuy có giá trị nhỏ về vật chất nhưng đó chính là sự ghi nhận, thể hiện đẳng cấp của người chơi chim thông qua kỹ năng luyện tập cho chim cảnh.

Giờ đây, thú chơi chim cảnh không chỉ dừng lại ở nét đẹp nghệ thuật dân gian, làm giàu có thêm đời sống tinh thần mà còn là tình yêu của con người với những giá trị của thiên nhiên, góp phần làm cho cuộc sống thêm hài hòa.

Ông Bùi Đức Hải, Câu lạc bộ chích chòe than hót múa Hải Phòng

Đam mê loài chim chích chòe than từ 20 năm nay, tôi thấy thú chơi này đòi hỏi sự kiên trì và có sự tìm hiểu sâu sắc, kỹ lưỡng bởi mỗi con lại có tính nết khác nhau. Thú chơi chim chích chòe than này khó nên rất nhiều người theo đuổi và cảm thấy phấn khích vô cùng khi mà con chim sau một quá trình được chăm sóc, huấn luyện có thể mang đi thi đấu, tranh tài tại các hội thi.

Ông Giang Văn Tuấn, quận Ba Đình, Hà Nội

Đam mê với thú chơi chim chích chòe than đã từ lâu, chúng tôi không quản đường xá xa xôi, đưa những chú chim có giọng hót hay nhất, đẹp nhất đến với các hội thi không chỉ để tranh tài mà đó còn là nơi các nghệ nhân và người chơi chim cảnh không còn khoảng cách về tuổi tác, về địa vị xã hội, có thể cùng hàn huyên, tâm sự, tận hưởng những thi vị của cuộc sống.

Chị Lương Thị Ngoan, huyện Vũ Thư

Chồng tôi có niềm đam mê với thú chơi chim chích chòe than từ vài năm nay. Dù không có cùng niềm đam mê này nhưng tôi thấy đây là thú chơi rất lành mạnh bởi sau một ngày làm việc bận mải, trở về nhà được nghe tiếng hót thánh thót, véo von, cảm thấy có thể quên đi bao lo toan của cuộc sống, cảm giác rất nhẹ nhàng, thư thái.

Anh Tú

Cũng đa tài như chim Họa Mi, Chích ChòeThan (tên khoa học là COPSYCHUS SAULARIS) là giống chim cảnh hót hay đá giỏi, nên được hầu hết nghệ nhân chơi chim ưa chuộng.

Chích Chòe Than tuy là giống chim rừng, nhưng thích sống gần người. Khắp nước ta từ Nam chí Bắc, nơi nào có nhà ở, có ruộng vườn, nương rẫy là có chim Chích Chòe Than xuất hiện, thậm chí còn làm tổ trong vườn.

Ở miền Bắc và miền Bắc Trung phần, khởi thủy nó tên là chim Chìa Vôi, sau đó là Chích Chòe. Ở miền Nam, nó có tên là Chích Chòe Than, phân biệt với Chích Chòe Lửa và Chích Chòe Đất (hai giống chim Lửa và Đất miền Trung và Bắc không có).

Bản tính của Chích Chòe Than là ưa hót, nhưng cũng háu đá (chiến). Khi chúng đã lâm trận thì chỉ biết có vùi đầu vào việc… sống chết, chứ không còn biết sợ hài là gì. Sống ngoài thiên nhiên, trong mùa sinh sản, ta thường bắt gặp nhiều cặp chim say mê đá nhau, chân con này ngoéo vào chân con kia như cột chặt lại, đến nỗi bị người vồ trong tay mà vẫn tiếp tục cắn mổ liên hồi… còn nuôi để đá (chiến), do được ăn uống bổ dưỡng lại được tập luyện thường xuyên nên cái tính háo thắng của chúng lại càng táo tợn hơn nhiều.

Ngoài thiên nhiên, chim thường hót vào sáng tinh mơ, có khi đến chín mười giờ sáng. Khi hót thì chúng có thói quen chọn cành cây cao nhất trong vườn mà đậu, do đó tiếng hót lanh lảnh bay xa hàng cây số… Chim có thể hỏi liên tục nhiều giờ liền… Chim nuôi trong lồng, do được ăn uống no đủ nên có thể hót cả ngày, và có con vẫn hót dai dẳng, nghe thật sướng tai. Nếu gặp đối thủ xứng đôi, hai con sẽ thi đấu hàng giờ mà không ngơi nghỉ, với đủ giọng luyến láy cao tháp bổng trầm, chẳng khác nào đội nhạc công tài danh đang thi nhau trổ tài cao thấp

Xuất xứ:

Chích Chòe Than gốc tích từ Nam Dương quần đảo, sau đó đó có mặt nhiều nước ở Châu Á. Chim thích hợp với khí hậu ôn đới, vì vậy vào mùa lạnh chim phải sống di cư lại những vùng có khí hậu ấm áp hơn. Tại nước ta, Chích Chòe Than sống khắp mọi nơi, nhưng ở miền Nam khí hậu thích hợp với giống chim này nhất. Tại miền Bắc vào mùa đông giá rét, Chích Chòe Than di cư vào phương Nam, sau đó đến mùa Xuân chúng lại trở về. Giống chim này thích sống gần người, thích làm tổ trong các bóng cây gỗ hoặc làm tổ thô sơ trên cây bưởi, cây cam. Muốn bất chim con, người ta chỉ gác trên cháng ba một cây nào đó ở ngoài vườn, chiều cao ngang tay với của người, một cái hũ (hay tỉn nước mắm) là chim cứ thế vào đẻ…

Chích Chòe Than là giống chim háu đá (chiến), chúng dùng tiếng hót lảnh lót của mình để đe dọa kẻ thù đến xâm phạm cương thổ của chúng, vì vậy chim thích đậu chót vót những cành cây cao nhất để hót, và có khi hót cả giờ liền, sau đó mới chịu rời chỗ hay đi tìm mồi.

Hình dáng:

Chích Chòe Than có thân hình nhỏ bằng nửa chim sáo sậu, mình có hai sắc lông đen trắng. Các phần đầu, cổ, ức, lưng, đuổi, mỏ và chân đều đen, chỉ trừ phần bụng và bên dưới đuôi cùng rỉa cánh là lông trắng. Tuy vậy sự phân chia của hai thứ lông đen trắng có ranh giới rạch ròi khiến con chim cũng có cái đẹp riêng của nó.

Ở miền Bắc nước ta, còn chim Chích Chòe Than có thân hình to hơn và đôi chân cao hơn con chim ở trong Nam. Vì có cặp thân cao nghệu nên trông điệu bộ con chim đi đứng có vẻ lỏng khỏng, thiếu sự vững vàng. Sự thật tuy chân nhỏ, và cao, nhưng không yếu, Chim Chích Chòe Than không những đi đứng vững vàng mà còn đá những đòn rất độc.

Xưa nay, hễ cô cậu nào có đôi chân ốm yếu cao nghệu thì bị các cụ chế giễu là đôi chân… chìa vôi. Vì vừa giống chân chim Chìa Vôi, mà cũng giống với cái chìa vôi của các bà ghiền trầu dùng để quệt vôi vào lá trầu, ăn cho mặn miệng…

Tuy đôi chân mảnh dẻ nhưng mạnh, lại có hai cánh khỏe nên động tác của Chích Chòe Than lúc nào cũng nhanh lẹ, vụt biến vụt hiện người ta khó tiếp cận với chúng!

Cách nuôi chim bổi:

Giữa mùa Xuân khí hậu ấm áp là mùa sinh sản của chim. Đây là lúc ta có thể ra vườn tìm bắt chim con về nuôi. Tại các gian hàng bán chim kiểng, chim con được bán với nhiều cỡ: chim mới nở được năm bảy ngày cho đến một hai tháng tuổi, giá độ ba bốn chục ngàn một con. Còn chim bổi thì được bán quanh năm, với giá rất rẻ, độ bảy tám ngàn một con, vừa với túi tiền của mọi người.

Giống Chích Chòe than tuy nhát người nhưng lại để đánh bẫy. Do cái tính háu đá (chiến), thích sân si của chim, nên người đánh bây chỉ cần nghe ở đâu có tiếng chim Chích Chòe Than hót là tìm đến treo lục chim mồi lên… Chỉ chờ chim mồi cất tiếng hót là chim rừng ào ào sà đến đấu đá cho bằng được. Thế là chúng thi nhau sa vào lưới rập… Con nào may mắn sẩy đi, thì trước sau gì cũng quay lại nộp mạng…

Con gà ghét nhau vì tiếng gáy, thì Chích Chòe Than cũng ghét nhau vì tiếng hót. Do đó, người bẫy chim giỏi mỗi ngày có thể đánh được vài ba mười con chim bổi là chuyện không khó khăn gì.

Với chim con nuôi cũng dễ sống. Mỗi ngày ta phải chịu khó đút mồi cho chúng ăn nhiều lần, bằng các loại mồi như cào cào, ruột bánh mì, cơm và thỉnh thoảng nhớ cho uống chút nước. Chim non rất mau lớn, độ tháng tuổi là chim đã khôn ngoan, bộ lông vũ đã mọc đầy đủ, và tự mổ được thức ăn do người chế biến.

Vì sống gần người nến chim con dạn người, đến nỗi có thể nuôi thả, hoặc cho đứng trên tay chim vẫn hót chứ không tỏ ra chút sợ hãi gì.

Nhưng với chim bổi, do là thứ chim rừng quen sống ngoài thiên nhiên cao rộng nên bắt về thuần dưỡng trong lồng nuôi chật hẹp, tù túng tất nhiên không thích hợp với chúng.

Có con không chịu ăn uống mà chết, có con nuôi đến vài ba năm vẫn còn nhát… như cáy, thấy hỏng người lại gần là bay nhảy tứ tung có khi tróc cả da đầu hoặc dập cả trán… Tuy vậy, vẫn có người thích thuần dưỡng loại chim bổi này, vì chúng hót rất hay: hót giọng rừng mang âm điệu vừa lạ vừa hay. Con chim bổi mà “đứng lồng” được ba bốn mùa vẫn có giá trị riêng của nó.

Muốn nuôi chim Chích Chòe bổi trước hết ta nên chọn một cái lồng tre hoặc mây chắc chắn (lồng khoảng 49 nan) trong đó có treo sẵn nhiều cóng đựng thức ăn, nước uống, cào cào, sâu tươi để chim ăn thỏa thích trong bốn năm ngày liền. Sau đó ta thả chim bổi vào rồi trùm áo lồng hên ngoài kín mít cho chim đỡ sợ.

Chim bổi trước khi sập bẫy là những con chim dũng mãnh, hót hay đá giỏi, nhưng khi lọt vào bẫy rập bị người bắt nhót nên hồn vía lên mây, do đó con nào cùng nhát như cáy. Vì vậy, giúp chim mau tỉnh hồn lại vía là việc người nuôi chim bổi cần phải lưu ý trước tiên.

Muốn vậy, ta phải tìm nơi yên tĩnh thực sự để treo lồng chim, giúp chim quen dần với cuộc sống tù túng hiện tại. Đây là thời gian thử thách của chim: nếu chúng chịu ăn mồi thì sống, con nào quá nhát không chịu ăn mồi thì đành chết đói. .

Sau bốn năm ngày, liệu chừng thức ăn nước uống đã cạn, ta nhẹ nhàng đến hé sơ áo lồng ra để ghé mắt nhìn vào xem tình trạng sức khỏe của chim ra sao. Nếu thấy chim vẫn sống sởn sơ, cóng thức ăn nước uống có vơi dần, thì ta có thể yên tâm châm thêm thức ăn nước uống cho đầy, hé áo lồng ra một chút rồi treo chim lại chỗ cũ để chim bắt đầu làm quen với cảnh trí bên ngoài…

Đó là cách tập cho chim bổi dạn dàn…

Xin được lưu ý là việc châm thêm thức ăn nước uống này ta nên làm thật nhanh để tránh cho chim bổi khỏi sợ hài quá độ, nhiều con phải bay nhảy bể đầu xệ cánh.

Chích Chòe Than rất thích lắm, dù đó là con chim mới bắt được một hai ngày. Nhưng cũng có con vì quá sợ nên không chịu tắm. Mỗi lần tấm tạ nên cho chúng sang lồng tắm, tắm xong cho chúng sang trở lại lồng nuôi. Với những chim quá nhát chưa chịu tắm thì nên đặt lồng lắm vào chỗ khuất, và tránh mặt đẻ chim yên tâm nhảy vào đĩa nước… Nếu được tắm mỗi ngày, chim bổi sẽ mau dạn.

Khi chim đã dạn người, có nghĩa là nó đã thích nghi với cuộc sống mới, đã chấp nhận sống trong cái giang sơn chật hẹp thì lúc đó chúng mới bình tĩnh cất tiếng hót. Nói một cách khác, con chim bổi đã chịu hót là coi như chúng đã lấy lại sự tự chủ, không còn lo sợ vẩn vơ như trước đây nữa.

Cũng có trường hợp do “lửa rừng” còn, nên chim bổi quên sự nhát sợ, dám cất tiếng hót trong những ngày đầu mới bị bắt về. Người nuôi gặp được những con chim này sẽ bớt khó khăn trong việc thuần dưỡng…

Đây cũng là lúc ta nên cẩn thận thẩm định giá trị của con chim bổi ra sao: chọn nuôi hót hay chọn nuôi đá (chiến)?

Con chim nuôi thi hót chỉ cần dáng vóc đẹp, các bộ phận mắt, mỏ, chân, móng đầy đủ, lại có giọng hót hay và siêng hót là được. Nhưng, với chim nuôi đá (chiến) việc chọn lựa phải nói là rất công phu. Đây không phải là việc làm của một ngày, mà là nhiều ngày, phải chọn đi chọn lại nhiều lần, phải cân nhắc kỹ lưỡng, do đó có khi mười con chưa chắc đã chọn được một!

Yêu cầu của một con Chích Chòe Than nuôi đá (chiến) là phải có thân hình to lớn, vóc dáng hùng dũng của một con chim võ sĩ, trông qua là biết nó gan góc, mạnh khỏe rồi.

Thân to, mình dài, dáng uy dũng

Đầu như đầu rắn, đỉnh đầu bằng chứ không gồ lên gần như thẳng hàng với mỏ chim.

Mắt méo (thường con chim mắt méo là chim đang đủ lửa, sức lực cường tráng).

Mỏ tương đối ngăn, dày, dài và chót mỏ không quặp xuống như mỏ chim ưng. Con chim đá thường dùng mỏ để mổ vào các yếu huyệt của đối thủ, chứ không phải dùng chiếc mỏ quắp để giữ chặt đối thủ của mình, do đó ta mới cần chim có cái mỏ rắn chắc để mổ đau.

Chân chim phải thật khỏe, không thương tật. Ngón và móng không những đầy đủ mà còn chắc khỏe mới mong đấu đá với đối thủ.

Lông mỏng chừng nào lót chừng nấy. Con chim lông mỏng là chim có nhiều sinh lực chất chứa trong mình.

Hội đủ cho bằng được tất cả những yếu tó đó thì con Chích Chòe Than ấy mới xứng đấng làm một con chim đá có nhiều triển vọng sau này.

Cách nuôi để thi hót:

Con chim Chích Chòe Than nào tính bẩm sinh cũng biết hót. Nhưng, muốn cho chim hót thật hay để ra trường thi đấu với chim khác thì phải nhờ vào cách chăm sóc chu đáo của người nuôi.

Nói đến cách chăm sóc thì gần như mỗi người có một kinh nghiệm riêng, ít ai giống ai, và cũng chăng ai chịu phục ai. Phương pháp mà chúng tôi trình bày ra đã được nhiều người áp dụng nhất, và qua kinh nghiệm bản thân cũng thấy có kết quả tốt.

Thức ăn:

Chích Chòe Than nuôi thi hót cần phải có tiêu chuẩn ăn uống như nhau: Thức ăn phải mang tính nhiệt, làm cho con chim “nóng” thúc giục hót hoài. Vì mang danh là chim hót lại để dự thi hót mà lười hót, lại hót không bài bán thì làm sao mong đoạt được chức quán quân? Thức ăn phù hợp đã đồng góp tích cực cho sự hót hay và hay hót của chim.

Thức ăn của Chích Chòe Than thường được chế biến như sau:

Bột đậu phọng một lon (rang vàng)

06 lòng đỏ trứng gà.

01 muỗng cà phê đường cát.

Nửa lon (hoặc 1 lon) sâu khô.

Bốn thứ này trộn lẫn vào nhau, bỏ vào hộp đậy kín cho chim ăn dần.

Có điều xin phép được lưu ý các bạn: nếu chim Chích Chòe Than đang ở thời kỳ thay lông thì hột đậu phọng chỉ nên rang hơi vàng, không cho ăn sâu khô, mà thay vào đó hàng sâu tươi và cào cào (độ ba mươi con một ngày).

Nhưng, nếu chim đang đủ lửa, có thể thi hót được thì bột đậu phụng phải rang thật vàng, trộn sàu khô với tỷ lộ cao chừng 50 đến 100 phần trăm, không cho ăn sâu tươi mà chỉ ăn cào cào.

Đó là điều quan trọng cần biết trong hai giai đoạn “thay lông” và “đủ lửa” của chim.

Dượt chim:

Nuôi chim Chích Chòe Than mà không cho thi dượt thì chim sẽ biếng hót dần và lại hót không hay, thiếu bài bản. Ta phải năng cho chim thi dượt, mỗi tuần ít ra vài lần. Trong thời gian sắp cho ra trường thi đấu, mỗi ngày chim phải được đi dượt thường xuyên. Dượt chim có nghĩa là đem chim đến các tụ điểm treo chim của các Câu Lạc Bộ chơi chim hói gần nơi mình cư ngụ, hoặc nhiều nghệ nhân rủ nhau tụ họp lại một địa điểm thuận lợi và rộng rãi nào đó như quán cà phê, một khu vườn rộng để chim được đầu hót thỏa thích với nhau.

Tất nhiên, con chim mang đi dượt phải là chim đã cứng lông (thay lông xong), đã đủ lửa, tức là chim đang độ sung sức, chỉ thích dượt đấu hót, đấu đá với chim khác. Nếu mang chim chưa đủ lửa đến các nơi này chỉ làm cho chim nhát thêm mà thôi.

Chim mang đi dượt, đến nơi chúng có thể hót vang lên (nếu đủ lửa cần thiết) hoặc chỉ đứng… nghe thiên hạ hót trổ tài. Nhưng, khi mang về nhà chúng như được “hà hơi tiếp sức”, con nào cũng hót rân lên, hăng hái hơn trước bội phần.

Vì như chúng ta biết, chim Chích Chòe Than rất nhạy cảm trong việc bắt chước tiếng chim lạ. Đến nơi đông vui này, chúng có dịp tốt để bắt chước những giọng hót hay hơn, và nhất là hăng hái hơn, sung sức hơn.

Những ngày đầu ta nên treo chim mình gần những con chim yếu hoặc bằng lửa với nó để nó khỏi khớp. Chim khớp thì sợ hãi xù đầu không hót, trái lại còn nhảy lồng loạn xạ như muốn trốn chạy. Khi chim đã hăng lên, thì ta tìm dịp treo lồng gần những chim dữ hơn để nó quen dần với những đối thủ mạnh… Đó là đối với các bạn mới vào nghề; kinh nghiệm chưa được bao nhiêu nên phải “dò dẫm” từng bước một. Trái lại, với người đã có kinh nghiệm trong nghề, họ chỉ quan sát sơ con chim là đủ biết chim đã đủ lửa hay không, đã đến kỳ đấu đá được hay không… Nhưng, dù người nuôi chim có kinh nghiệm đến đâu thì việc đem chim đi dượt cũng phải làm chứ không trễ nãi được. Chim mà thiếu dượt thì không đủ sức ra trường thi thố tài năng với chim khác! Do đó, dù là tốn hao thì giờ, vào sáng sớm, các nghệ nhân nuôi chim thi hót và thi đá vẫn phải mang chim đến các tụ điểm chơi chim, ít ra cũng một vài giờ…

Trình bày như vậy đề các bạn biết được việc dượt chim cần thiết đến mức nào!

Cách nuôi để thi đá (chiến):

Biết đá và háu đá là bản tính hung hăng của giống Chích Chòe Than. Nói một cách khác, con Chích Chòe Than nào cũng biết đá, nhưng đá hay hoặc dở là còn tùy ở tài năng của mỗi con, và phương pháp nuôi nấng chăm sóc của người nuôi.

Trước hết, như phần trên đã trình bày, ta phải có con mắt nhà nghề để chọn ra con chim có những tiêu chuẩn cần thiết để nuôi đá (chiến).

Với con chim để thi hót, không những chỉ cần tiếng hót hay, nhiều giọng mà còn có vóc dáng thể hình đẹp đè (vì trong điểm thi hót có điểm chấm về dáng vóc đẹp của con chim). Thi đá cũng vậy, ngoài tài võ nghẹ, con chim thí sinh cũng được cộng thêm điểm về điệu bộ, dáng vóc, tức là đánh giá công chăm sóc nuôi nấng của chủ chim.

Chọn được con chim đá (chiến) vừa ý là chuyện khó khăn, nhưng công nuôi dưỡng chăm sóc nó lại càng vất vả nhiều hơn.

Thức ăn:

Nuôi Chích Chòc Than để thi đá thức ăn chẳng khác gì nuôi chim thi hót. Tùy theo tình trạng sức khỏe của chim mà để nguyên hoặc tăng thêm phần bổ dưỡng. Nếu tăng thì tăng lượng lòng đỏ trứng gà vào bột, tăng thêm lượng sâu khô và sâu tươi. Chất đạm động vật càng nhiều chim càng mau sung sức, lúc nào cũng hăng hái, cắn mổ bố lồng và thích gây sự với chim treo bên cạnh…

Chăm sóc:

Chích Chòe Than nuôi đá, chủ chim nên chăm sóc chu đáo hơn chim nuôi thi hốt. Ngoài thức ăn bổ dưỡng ra, “nóng” hơn, chim phải được đi dượt nhiều hơn. Kinh nghiệm cho thấy chim càng được dượt nhiều thì càng mau sung sức. Chủ nuôi phải để tâm theo dõi thường xuyên đến độ “lửa” của chim, biết con chim lúc nào có thể đem đấu đá được, hoặc cần phải nuôi thúc cách nào cho đủ lửa để ra ưường.

Xin lưu ý là trước khi thi đá (chiến) một tuần, ta không nên tắm chim.

Xổ chim:

Xổ chim là một hình thức cho chim làm quen vơi trận mạc, theo cách xổ gà nòi. Việc xổ chim này không phri chờ đến lúc gần ngày ra trường mới lo thực hiện, mà phải thực hiện từ những tuần đầu…

Từ ngày lựa được con chim để nuôi đá, chủ chim đã phải xổ chim để biết tài năng của con chim ra sao, nếu hay thì nuôi tiếp, còn dở thì loại ra nuôi hót.

Xổ chim là cho hai chim đá (chiến)với nhau trong năm mười phút (đá thực sự) để chim bền sức, và học hỏi được những đòn thế của địch thủ, đồng thời cũng tự tìm ra cách hóa giải được những thế hiểm của địch thủ. Chuyện mới nghe thật khó tin, nhưng nếu ta chứng kiến được tận mắt hai chim đang đấu đá, ta sẽ thấy chúng có những thế đá, những cú cắn mổ rất thông minh, và bén nhạy. Luật sinh tồn đã giúp chúng khôn khéo trong việc tránh nó và tìm cách đối phó hữu hiệu với kẻ thù… Do đó, nếu được xổ thường xuyên, chim sẽ thuần thục hơn, giỏi giang hơn, quyền biến hơn trong những đòn thế… Đồng thời, càng xổ, chim càng bền sức, vì vậy thời gian xổ thử nên tăng dần lên. Lúc đầu có thể vài phút, rồi tăng dần lên năm phía, rồi mười phút…

Vì đá xổ chứ không phải đá thật, nên hễ gặp tình huống quá gây cấn, làm tổn hại quá mức đến sức khỏe của chim, hoặc có thể gây ra thương tật trầm trọng thì ta nên can ngăn ra kịp thời…

Chim xổ xong nên cho nghỉ ngơi, và nuôi dưỡng chu đáo lại, ít ra cũng mươi ngày sau mới xổ thử lại. Vì nếu xổ liên tiếp trong nhiều ngày liền, chim sẽ kiệt sức.

Tóm lại, nuôi Chích Chòe Than dù là để thi hót hay thi đá (chiến), ta cùng có cách nuôi dưỡng riêng. Cách nuôi dưỡng có thể mỗi người mỗi khác, nhưng tựu trung cũng nhằm vào việc thúc cho chim hăng hái lên để đấu đá thành công như ý của chủ nuôi.

Chim chích chòe than khi hót cứ đứng nguyên vị trí suốt một khoảng thời gian dài, để ý thấy thường là 15p hoặc nữa giờ , với dáng dấp tự tin , khoan thai đủng đỉnh, say mê hót . Giọng của chim chích chòe than có bài bản nhất định, không thể lầm lẫn được với giọng của các loài chim khác nên thường được người chơi chim hơi sức ưa chuộng.

Hướng dẫn cách nuôi và cách chăm sóc chim chích chòe than

Mua chim non nên chọn chim đã mở mắt, mình phủ lông non và đã hết bọng cứt. Chim nở được một tuần tuổi, mép vàng, há mỏ đòi ăn, chứng tỏ chim khỏe mạnh, không sợ chết yểu.

Xem mắt, mỏ, cánh, chân không bị dị tật, các ngón chân còn đầy đủ móng là được. Sắc lông phải đen, trắng rõ ràng thì sau này chim trưởng thành mới đẹp…Lựa chim roi roi lông mỏng thì tốt, chim kệch cỡm dầy lông, cụt đòn sẽ không đẹp. Mua được chim con ở vùng Đức Hòa, Đức Huệ (Long An) hoặc Bến Sỏi (Tây Ninh) thì rất tốt vì chim vùng này siêng hót, mỏng lông, dài đòn, lông đen lông trắng rõ ràng không lem nhem như các vùng khác, đặc biệt chim xòe bản đuôi rất rộng. Lưu ý khi muốn nuôi chim non ta nên chọn chim con “đầu mùa” để nuôi, chim khỏe, ăn mạnh, mau lớn.

Cho chim ăn các loại sau: trứng kiến, cào cào nhúng nước, dế và ăn dặm thêm bột đậu phộng trộn trứng (trộn với nước cho nhão rồi vo viên đút cho chim ăn). Đừng quên cho chim uống nước, nhờ nước chim mau lớn, thiếu nước chim sẽ chết.

Sau 7 – 10 ngày đút ăn, chim con có thể nhảy đứng lên cầu, nên để cầu thật thấp để chim có thể nhảy lên nhảy xuống dễ dàng, tạo cho chim hoạt động – “tập thể dục” sẽ dễ tiêu hóa thức ăn, ăn nhiều và mau lớn.

Đến lúc này ta treo thêm cóng nước, cóng sâu cho chim tập tự ăn, vẫn đút thêm cào cào non để chim quen chủ và dạn dĩ.

Tuần thứ ba có thể cho chim chích chòe than ăn bột nhão trộn với ít sâu tươi, bột nhão chỉ cho ăn trong ngày, nếu ăn không hết thì phải đổ bỏ, bột bị chua chim ăn sẽ đau bụng. Chim non là loại háu ăn nên lớn nhanh như thổi, đến tuần thứ tư chim có thể sống tự lập, ăn uống không cần phải bón, đút nữa.

Chim nói gió

Nói gió là chim “ba hoa chích chòe” trong miệng nho nhỏ, tự mình nghe. Lúc đó cổ họng chim phồng lên, xẹp xuống liên tục phát ra những âm thanh “có dây có nhợ”…Mới đầu chim nói gió nho nhỏ, dần dần lớn hơn, rõ hơn, dài hơn và ta đã có thể thưởng thức tài nghệ của chú chim rồi.

Sang chim qua lồng tắm, mới đầu chim không chịu qua lồng tắm thì bắt chim thả qua, chim thấy lạ sẽ nhảy lung tung, ta nên để chim ở nơi yên tĩnh, trước đó trong chậu tắm (không có nước) ta để sẵn một ít sâu tươi, chim thấy sâu bò, sẵn đang đói thì xuống ăn, chờ chim ăn xong ta đuổi chim về lồng nuôi. Đuổi qua lồng tắm, dụ chim ăn sâu trong chậu tắm rồi đuổi về lông nuôi cho chim quen, đó là tập cho chim phản xạ có điều kiện và quen dần với lồng tắm. Về sau tiếp tục cho ít nước và sâu vào chậu, chim ham ăn sâu, xuống nước quen rồi thì sẽ tự tắm. Nên lưu ý không cho nước quá gối chim vì chích chòe đất là loài nhát nước, nếu đổ nhiều nước chim sợ chết chìm sẽ không tắm. Cho chim tắm khoảng từ 10 – 12 giờ trưa là tốt, chim tự tắm thì sẽ tự rỉa lông, chim lấu dầu ở bầu phao câu rỉa từng cọng lông cho bộ lông mượt mà. Không nên gấp gáp bắt ép chim tắm khi đang còn lo sợ, chim không chịu tắm sau này sẽ khó tập lại được.

Cầu lồng tắm nên đặt ngang với cầu lồng nuôi, chim trông thấy bay qua đậu dễ dàng. Không nên thay đổi lồng tắm và chậu tắm khi chim đã quen cái cũ. Chim tắm là chim xuống nước ngâm mình đập cánh, đập đuôi, xù lông, nhún đầu vung vẩy nước văng tung toé, xong nhảy lên cầu rỉa lông là một đợt, cho chim tắm khoảng ba đợt là đủ, xong cho chim về lồng nuôi và cho phơi nắng. Phơi nắng, tắm nắng là chim đứng trên cầu rỉa lông, xuống đáy lồng duỗi cánh, duỗi đuôi, xù lông cho nắng đi vào da, lông diệt rận, mạt. Cho chim tắm nắng khoảng 20 phút thì mang vào chỗ mát, để chim khỏi “hóc nắng”, khi chim tắm ta tranh thủ vệ sinh lồng nuôi, thay bố lồng….và canh chừng chó, mèo vồ chim. Khi sang lồng tắm và đuổi chim về lồng nuôi nên cẩn thận coi chừng sổng mất chim.

Trưởng thành

Sang đến tháng 5 dương lịch cũng bắt đầu mùa mưa, chim rũ bỏ lông “máu” để trổ lông trưởng thành. Mới đầu lún phún vài cọng lông đen nhánh trên đầu, trên mình. Lông đen dần dần từ đầu trổ xuống, lông cánh, lông đuôi mọc ra. Lúc này chim đang thay lông, sức khỏe sút gảm nên tẩm bổ cho chim và dành thời gian cho chim nghỉ ngơi, khoảng sau 2 tháng là chim thay lông xong, chim đã đổi mới hoàn toàn, chim có bộ lông mới với hai mầu đen trắng rõ rệt. Chim tập hót lớn nhưng còn ngắn chưa thành thục lúc này ta nên đem chim đi dợt là vừa.

Chim “có lửa – căng lửa”

Đến tháng 12 dương lịch là mùa khô, chim bắt đầu “có lửa” hót sổng, chim có lửa là chim “họng đen”, lông chim ép sát, thon thả gọn gàng. Lúc này chim vào mùa kết bạn nên thường xệ cánh, xòe đuôi múa may…và chuẩn bị cho ra những lứa chim non mới..