Nuôi Chim Chích Choè Lửa Sinh Sản / TOP 12 # Xem Nhiều Nhất & Mới Nhất 6/2023 # Top View

Trong đời sống hoang dã, chim sinh sản theo mùa. Mỗi năm chim chóc có mùa đẻ và mùa thay lông.

Mùa sinh sản của chim thường là mùa khí hậu ấm áp mát mẻ trong năm. Vì vậy, dù là trong một nước, nhưng vùng này chim sinh sản tháng này, nhưng vùng khác lại trễ hoặc sớm hơn chút đỉnh. Tại miền Nam, mùa sinh sản của chim bắt đầu từ giữa tháng ba đến đầu tháng tư Âm lịch, tức là đầu mùa mưa. Nhưng, cũng do sự thay đổi khí hậu, mà sự sớm trễ thời hạn của mỗi vùng cũng có khác. Bằng chứng là con Chích Chòe Than ở vùng Bà Rịa mùa sinh sản trễ hơn những nơi khác.

Trước mùa sinh sản độ vài tháng, chim trống mái bắt đầu tìm đến nhau và bắt cặp với nhau thành vợ thành chồng. Vào tháng giêng, hai, tiết trời ấm áp, chim trống chim mái từ đâu kéo về nơi mà năm trước chúng làm tổ để kết đôi với nhau.

Ở loài chim, chính chim mái chủ động chọn chồng cho mình. Chí những con chim hót hay nhất, có dáng hùng dũng nhất mới được các nàng để mắt xanh đến. Còn những anh chàng giọng yếu ớt như chim con, chưa đủ lửa thì khó lòng tìm được vợ!

Giọng hót của chim trống trong thời gian này nhằm vào việc khoe khoang tài nghệ của mình để các nàng chim mái quanh vùng nghe thấy mà lựa chọn. Gặp con trống hót căng, chim mái say mê đứng nghe, và sau đó tự nàng tìm đến không một chút e thẹn để kết đôi. Nếu gặp trống hót dở, chim mái dù nghe thấy cũng làm ngơ, rồi bay qua vùng khác, không hề phân vân nuôi tiếc gì…

Chim trống thì trước Tết đã thay lông xong, anh nào trên mình cũng có bộ áo mới, sức khỏe được phục hồi nhanh và siêng hót căng. Chim mái cô nào cũng mập mạp, bộ lông mướt mát ép sát vào mình, bụng dưới hơi xệ vì đang rụng trứng. Chúng đã sẵn sàng bước vào mùa sinh sản hàng năm…

Chích Chòe Lửa làm tổ trên cây, nơi vắng bóng người qua lại. Vì như phần trên chúng tôi đã nói, giống chim cảnh này rất nhát người và không thích sống gần người. Thỉnh thoảng mới gặp một vài cặp dạn dĩ dám về vườn cây trái trong vườn nhà để làm tổ mà thôi.

Ngày nay tìm được ổ Chích Chòe Lửa để bắt là cả một chuyện khó khăn. Do nhiều nơi gặp nạn phá rừng làm rẫy nên chim muông sợ hãi rút vào rừng sâu, tìm được nơi chúng ở thật vô cùng vất vả.

Chẳng hạn độ mươi năm trước đây, lên Bến Cát (Bình Dương) đi sâu vào vài ba cây số đã gặp rừng và đã đánh bắt được Chích Chòe Lửa. Nay thì phải lặn lội xa hơn mới gặp chúng, và cũng không thấy xuất hiện nhiều như trước đây. Môi trường sống của chim bị đe dọa thì chúng càng rút vào sâu, sâu hơn nữa…

Chim trống và mái khi bắt cặp với nhau thì sống kề cận bên nhau. Ban ngày chúng “chim liền cánh” đi tìm mồi, tối về ngủ chung một chỗ. Không như trước đó, anh chị mỗi con sống riêng một phương.

Chim con đẻ trong mùa trước, nay đã thật sự trưởng thành, chúng cũng kết đôi với nhau thành vợ thành chồng, để tập làm cha làm mẹ.

Tuần trăng mật của Chích Chòe Lửa kéo dài chừng vài tháng thì đã đến mùa sinh sản. Chúng bắt đầu bay đi chỗ này chỗ nọ để tìm một nơi vừa ý để làm tổ. Sau đó, chàng và nàng cùng lo tha rác…

Mỗi lứa, chúng cho ra đời được bốn năm trứng. Và sau mười sáu ngày nằm ấp, vài ba chim con được ra đời. Tuần đầu, chim mái không ra khỏi ổ vì phải ủ ấm cho con, mọi việc cung cấp lương thực hằng ngày cho vợ, con chim trống một mình đảm nhận hết. Sau thời gian đó, chim mẹ cũng đi tha mồi về đút thêm cho con, vì chim con càng lớn càng đòi ăn liên tục. Chim con nằm trong ổ độ hai mươi ba ngày thì ra ràng. Chim ra ràng là chim đã đủ lông đủ cánh, hình dáng chẳng khác gì một con chim trưởng thành, trừ phần đuôi mọc chưa đủ dài mà thôi.

Chim vừa ra ràng thì chưa hề biết bay. Chúng chỉ đứng ở tổ mà quạt cánh vù vù. Chim cha mẹ hướng dẫn bầy con bay từng quâng ngắn, từ cành này sang cành khác. Bước đầu chim con bay rất khó khăn và vụng về. Nhiều con do yếu sức, hoặc nở sau nên non ngày, cất cánh mãi không lên phải nhủi đầu xuống đất… Thế nhưng, chỉ cần một buổi tập bay, chim con đã bay được quãng xa, chuyền cành đã thông thạo…

Chim cha mẹ cứ bay theo đàn con, thỉnh thoảng tìm mồi đút cho chúng, vì những ngày đầu mới ra khỏi tổ, chim con chưa biết tìm mồi mà sống. Nhưng, chúng lớn rất nhanh và khôn cũng rất nhanh, chỉ mấy hôm sau là chúng đã biết tự tìm mồi. Và từ đó, con nào khôn sớm thì tự tách xa cha mẹ sớm… Đời sống của thú rừng là vậy, đủ lông đủ cánh là cứ tự lập thân.

Mỗi mùa sinh sản, mỗi cặp chim cũng đẻ được vài ba lứa.

Nếu nuôi chim con đủ cặp trống mái, Chích Chòe Lửa vẫn có khả năng sinh sản tại “chuồng” được. Muôn nuôi chim đẻ, quí vị nên vây một cái lồng lớn bằng lưới kẽm mắt nhỏ. Đây là một cái chuồng đúng nghĩa của nó: làm trên nền đất, diện tích ít ra cũng vài thước vuông, bên trên lợp mái. Vách chuồng nên vây lưới kẽm cao khoảng hai thước, nhưng hai phần ba phía trên của vách nên che kín mít, mục đích là hạn chế tầm nhìn của chim với quang cảnh chung quanh để chim khỏi nhát sợ.

Điều này cũng có nghĩa là chuồng chim này nên làm xa nhà, để cho chim sống được yên tĩnh. Ngay chủ nuôi cũng nên hạn chế việc tới lui, trừ những lúc cần phải cho chim ăn uống…

Giữa chuồng nên “trồng” một cây khô để chim lấy chỗ mà làm tổ. Chim nuôi đẻ cách này thường phải nuôi hai mùa trở lên chúng mới chịu sinh sản. Nuôi chuồng thì chim đẻ ít khi trùng với mùa của chúng ngoài thiên nhiên, do cách nuôi và chăm sóc của ta biến cuộc sống của chúng trở thành chim nhà.

Việc nuôi đẻ tại chuồng vẫn cho kết quả tốt, nhưng ít người chịu nuôi vì thực tế không lợi được bao nhiêu, có chăng chỉ là để… giải trí cho vui…

Sự khác biệt tốt xấu đó quá rõ ràng, nhìn sơ cũng đủ biết.

Với Chích Chòe Lửa, chim trống màu đen phủ trên thân mình, kể cả vùng ức đều là lông đen đậm. Còn Chích Chòe Lửa mái, lông ở ức là màu xám sậm, với chim trưởng thành thì lông ở vùng ức chim rõ ràng như vậy, chỉ nhìn sơ qua là phân biệt được trống mái ngay. Nhưng, với chim con chưa ra ràng thì dù là người có nhiều kinh nghiệm trong nghề cũng không tránh được sự phân vân trong lúc phân loại giới tính của chim.

Thường thì họ cũng chỉ quan sát ở vùng lông ức, còn phần đầu, phần thân chỉ là những chi tiết phụ cần xét thêm,nhưng không ai dám quả quyết thế nào là chim trống, thế nào là chim mái. Chim con do non ngày tuổi nên lông vũ trên mình chưa trổ đủ, sắc lông lại chưa nổi hẳn, nhất là vùng ức nên khó phân biệt chim Chích Chòe Lửa trống mái. Ngay người nuôi lâu năm nhiều kinh nghiệm khi lựa chọn chim con cũng tỏ ra rất thận trọng, và chính họ cũng có khi lầm… Chích Chòe Lửa trống mái Phải chờ lúc chim đến tuổi ra ràng, nghĩa là sắp biết bay, phần ức chim đã được lông vũ phủ kín thì lúc đó mới có thể xác định được chim trống mái:

Chim trống: lông ức trổ nhiều bông vàng vàng đen đen.

Chim mái, vùng ức phủ lông màu xám tro

Đ ể chim con lớn thêm vài tuần tuổi nữa, phần ức của chim càng trổ màu đen nhiều hơn. Trong khi đó, chim mái vùng ức vẫn là màu lông xám tro. Chim con hai tháng tuổi đã bắt đầu tập hót. Có nhiều người dựa vào giọng hót của chim mà phân biệt giới tính. Điều này dễ bị lầm lẫn.

Chích Chòe Lửa (cũng như Chích Chòe Than) chim trống mái đều biết hót cả Chỉ khi chim lớn lên độ năm sáu tháng tuổi thì giọng chim mới đổi khác: Chim trống hót giọng to và dài hơn Chim mái vẫn hót nhỏ giọng và ngắn hơi. Ngoài ra, giọng chim mái còn đơn điệu, chỉ hót đi hót lại mãi một giọng, chứ không luyến láy như chim trống. Vì vậy, quý vị nào mới vào nghề chơi chim, khi gặp Chích Chòe Lửa hai tháng tuổi, tự mình cũng có thể lựa chọn được chim trống mái mà nuôi, bằng cách phối hợp cách phân thích giọng hót của chim, với cách quan sát kỹ vùng lông ức thì không còn sợ sai lầm nữa. Trên thị trường, chim Chích Chòe Lửa mái bán với giá rất thấp, gần như không có ai mua. Người ta chỉ lựa mua chim trống để nghe giọng hót, do đó giá chim trống gấp mười giá chim mái.

Một câu hỏi mà phần đông độc giả đặt ra cho chúng tôi là có nên nuôi chim mái để thúc chim trống hót căng hơn không? Chúng tôi xin trả lời là nên nuôi chim mái. Một con chim mái đủ sức thúc cho bốn năm chim trống hăng hót. Nếu biét cách sử dụng thì một mái có thể thúc cho cả chục chim trống. Bằng cách tuần này cho mái gần vài ba chim trống, rồi qua tuần sau đến con mái đó thúc những con trống khác. Chim trống mà nghe giọng hót thì sung sức lên, căng lửa hơn. Nhưng, kinh nghiệm cho thấy, nếu được mái thúc thường xuyên, trống cũng nghe lờn tiếng mái, nên sự hót căng không còn hiệu quả. Vì vậy, chỉ cho chim mái thúc trống độ năm bảy ngày, sau đó dời mái di nơi khác, có thể là cho hạn bè mượn một thời gian. Độ vài ba tuần sau, lại dời chim mái về để giúp chim trống lấy lại phong độ.

Kỹ thuật cho mái thúc trống là treo Lồng chim mái khuất một nơi mà các chim trống cần thúc căng chỉ được nghe giọng hót của chim mái mà không hề thấy mặt. Nếu chim trống thấy được dáng chim mái thì nó không hót mà cá ngày chỉ rung cánh ve vãn. Điều này chỉ làm cho chim thêm suy mà thôi. Với tất cả các giống chim rừng nuôi hót và đá, đều cần có mái thúc. Nhưng, hầu hết nghệ nhân nuôi chim đều… ngại nuôi chim mái. Mua con chim mái thì không tốn hao nhiêu tiền, nhưng do việc nuôi gặp nhiều phiền phức: nào là tốn thêm môt cái lồng, nào là phải chạy thức ăn, nào là phải chăm sóc…

Nuôi chim mái mà cho ăn uống lôi thôi, chăm sóc cẩu thả thì chim cũng không sung, như vậy làm sao hăng hót để thúc trống được! Mặt khác, ở thành thị nhà cửa chật hẹp, tìm chỗ để treo thêm một cái lồng (chim mái) cũng là việc khó khăn.Do đó, dù vẫn biết cái lợi của việc nuôi chim mái nhưng ít người chịu nuôi Chim mái cũng có con hay con dở. Những con mái hay là mái siêng hót, thúc trống có hiệu quả. Những con mái này giá bán đôi khi còn cao hơn cả chim trống nữa

Chọn chim theo hình dáng bên ngoài.

Chích chòe đất đẹp là con có chân cao ráo, thân hình dài và thon gọn. Bộ lông của chích chòe đất anh em chọn con có bộ lông mỏng và ốp vào thân. Bộ cánh chim thì chọn những con có vạch trắng rõ rệt, trắng ra trắng đen ra đen. Về bộ lông đuôi thì chọn con bản rộng, dài. Trong khoảng thời gian ngắn nó phải thường xuyên xòe cụp, đập cầu.

Đầu chim thì anh em lựa chọn theo tiêu chí đầu xà trán vuông, cổ thắt. Mỏ chim thì chọn con mỏ dưới mỏng, mép sâu. Khi đứng thì lúc nào cũng vươn thẳng đầu, đứng cao cầu. Nhiều anh em hay chọn đầu to nhưng lại có anh em chọn con có đầu vừa. Cái này thì tùy sở thích thôi miễn sao đừng to quá với thân hình chim là được.

Cách chọn chích chòe đất theo cách chơi.

Để chọn được chim tốt theo cách chơi thì tốt nhất nếu có anh em nên mang theo một con chích chòe đất khác. Khi kè chúng gần gần nhau (tương đối) thì chúng chịu hót, giở các thế chơi ra thì chúng ta mới đánh giá được con chích chòe này. Con nào mà xù xù lông lên rồi căng phồng vạch trắng ở cánh và đuôi ra thì con này có tố chất chơi đấy.

Ngoài ra nếu anh em mà bắt gặp mấy chú chích chòe mà điệu bộ nhảy lò cò, làm trò như múa lân thì anh em trúng phải số rồi đấy. Đây là đặc điểm của chim căng lửa và chơi rất hay.

Giá chim chòe đất non: Giao động 100k~300k tùy từng nơi và từng con

Giá chích chòe đất trưởng thành: Giao động từ 400k~1 triệu đồng 1 con. Những con có khiếu chơi hay, dáng đẹp thì có thể lên đến 2 3 triệu trở nên 1 con.

Thức ăn cho chim chích chòe đất

Thức ăn cho chích chòe đất chủ yếu vẫn là mồi tươi và cám dành riêng cho chúng. Chòe đất các bạn cũng cho chúng ăn mồi tươi sâu quy, cào cào, dế… Điểm khác biệt với chòe than đó là chòe đất có cơ thể nhỏ hơn nên lượng thức ăn cho chúng sẽ ít hơn. Mỗi con chòe đất thường tiêu thụ khoảng 20 con sâu quy hoặc cào cào, dế…(sáng 10 chiều 10), không như chích chòe than tiêu thụ tận 50~100 con. Chính vì thế nuôi chòe đất sẽ đỡ tốn kém và vất vả hơn chòe than.

Cách thuần hóa chim chích chòe đất bổi

Tuần thứ 1: Chòe đất bổi anh em bắt về thì cần dậy cho nó thích nghi với môi trường nuôi nhốt. Anh em cho chòe đất vào lồng cùng với 1 cóng nước, 1 cóng sâu gạo. Cứ trùm lồng như thế và mỗi ngày mở ra để kiểm tra nước và thức ăn. Được khoảng 2 3 ngày thì anh em cho vào thêm một cóng sâu trộn cám và bớt sâu ở cóng kia đi. Mục đích là sâu có thể thích nghi và ăn được cám.

Trường hợp 2: Anh em sẽ gặp phải con chích chòe khá nhát. Biểu hiện là nó sẽ nhảy loạn xạ, nhảy như kiểu không tiếc thân, va vào lồng, gẫy đuôi… Khi ấy thì anh em lại quay lại tuần thứ 1 để cho em nó làm quen với môi trường nuôi nhốt và bớt sợ. Khi nào anh em thấy nó ok rồi thì mới tiếp tục làm tiếp.

Tập tắm cho chích chòe đất

Chích chòe đất rất kén chậu tắm, thế nên việc tắm cho chòe đất khá vất vả. Nên khi đã tập tắm cho nó thì chọn 1 loại chậu thôi, thay đổi là lại phải tập lại từ đầu. Không như chim chích chòe than chúng rất bạo và dễ tập tắm.

Để tập cho chòe đất tắm thì anh em thông lồng với nuôi với lồng tắm. Ngoài ra thì anh em bỏ hết cóng thức ăn ra ngoài và đồng thời thả vào chậu tắm (không có nước) mấy con sâu, con dế. Làm như thế cho chim nhảy vào chậu tắm khoảng 2 3 ngày thì chim đã quen rồi.

Ngoài đặc điểm khỏe mạnh thì nên chọn cả 2 em trống và mái đều có tố chất như: giọng hót, dáng đẹp,…Tiếp đến là làm chuồng nuôi.

Các bác làm chuồng có kích thước cao x rộng x dài đều khoảng 2 mét. Phân ra chỗ nghỉ và sân chơi cho chúng.Trong lồng ra nên trồng cây trúc, ngũ gia bì, có mái che nắng che mưa.Làm bằng lưới inox hay mắt cáo gì cũng được, nhưng các bác nên dùng lưới inox để sài lâu.

Nuôi khướu sinh sản khi mới mua chim trống mái về chúng sẽ lạ nhau và nếu nhốt chung ngay nó rất dễ cắn nhau. Vì vậy nên thả con trống vào trước và con mái nhốt riêng ở ngoài áp sát chuồng.

Sau khoảng 1 tuần lễ tách thì 2 chú sẽ quen và có thể kết hợp với nhau. Khi chúng nó quyến luyến với nhau sẽ có biểu hiện: Con trống cứ hót múa, như muốn đến với con mái.

Khi đó các bác thả em mái vào, qua vài ngày sau nếu chúng đã hợp nhau thì con trống sẽ đạp mái. Chim đã đạp mái các bác tiến hành lót ổ cho nó đẻ, có thể lấy gáo dừa hoặc rổ nhỏ rồi lót rơm, cây khô mềm vào,…

Cách nuôi khướu sinh sản phải đặc biệt chú trọng đến chế độ dinh dưỡng. Bởi trong thời kỳ sinh sản sức khỏe chim sẽ không được ổn định, cần có nhiều sức khỏe để nuôi cả chim non nữa.

Khi trứng bắt đầu nở, thì các bác phải cung cấp mồi sống nhiều hơn bình thường để chim mẹ nuôi con. Thức ăn chính chủ yếu là dế, phụ là liu điu cắt ra từng miếng, trộn với cào cào nữa. Ngày nào cũng cho chúng ăn thế.

Nhưng khi mẹ đang ấp thì ta không nên bỏ lồng tắm vào đó. Trong thời gian này chim mẹ cần một lượng lớn mồi tươi để hồi sức, các bác cho ăn ít cám lại, thay vào đó là mồi tươi thật nhiều.

Thường xuyên vệ sinh chuồng, máng ăn và máng uống. Trách để xuất hiện mầm bệnh sẽ ảnh hưởng tới sức khỏe con non bởi sức đề kháng của nó còn yếu.

Hoàng Quân ART