Bạn đang xem bài viết Kỹ Thuật Nuôi Dạy Vẹt (Két) Nói Được, Cách Huấn Luyện Và Chăm Sóc Vẹt được cập nhật mới nhất trên website Raffles.edu.vn. Hy vọng những thông tin mà chúng tôi đã chia sẻ là hữu ích với bạn. Nếu nội dung hay, ý nghĩa bạn hãy chia sẻ với bạn bè của mình và luôn theo dõi, ủng hộ chúng tôi để cập nhật những thông tin mới nhất.
Tại Việt Nam nhiều loại vẹt biết nói: vẹt đầu xám, xít, vẹt mỏ vàng, yến phụng… Nếu đuôi dài thì có thể là vẹt đầu xám hoặc xít.
Kỹ thuật nuôi dạy Vẹt (két) nói được, cách huấn luyện và chăm sóc Vẹt
Muốn nuôi dạy vẹt nói, điều quan trọng nhất là phải nuôi từ lúc nó mới nở. Bạn đợi mùa sinh nở của chúng ra các tiệm chim sẽ có bán những con vẹt còn choác mỏ đòi ăn, khi đó hãy lựa 1 con khỏe mạnh đem về. Những con vẹt này về sau sẽ rất thân với bạn và nghe lời, khỏi cần phải nhốt lồng hay cột xích.
Nuôi vẹt bổi (vẹt đã lớn) cũng có thể nói nhưng không thể dạy được, nghĩa là sau khi bạn nuôi nó 1 thời gian dài (1-2 năm), nó sẽ học được 1 vài tiếng nào đó, ú ớ, và chỉ có chừng đó thôi. Vẹt bổi nuôi khó thuần, chịu biết mặt chủ đã là khó, còn muốn dạy nó nói thì là nhiệm vụ khó hơn gấp bội, xưa nay mình chưa thấy ai nuôi vẹt lớn mà dạy nói được cả.
Mình khuyên bạn nên mua vẹt mới nở, nuôi vẹt từ lúc mới nở thì vẹt sẽ bắt đầu nói vào lúc gần được 1 năm tuổi. Thời gian vẹt tập nói bạn có thể nhắc đi nhắc lại những câu muốn dạy cho đến khi nó nhuần nhuyễn. Vẹt không cần phải lột lưỡi cũng như không cần cho ăn ớt như Nhồng. Vẹt mái nói nhiều hơn vẹt trống.
Mùa sinh sản của vẹt là khoảng tháng 2- tháng 3 năm nay, cũng gần mà. Trong gia đình vẹt thì con xít là nói giỏi nhất, giá của 1 con xít mới nở khoảng 400-500k, các loài khác giá rẻ hơn bù lại nói không giỏi bằng. Còn nếu muốn vừa nói tốt vừa đẹp mã bạn hãy lựa con vẹt đầu xám.
1 điều nữa mình muốn chia sẻ với bạn là nuôi chim cần phải có sự kiên nhẫn, 1 con chim muốn hót hay có khi phải mất đến 2 – 3 năm, 1 con chim nói tốt cũng phải mất thời gian xấp xỉ chừng đó để chăm chút, bạn đừng nóng nảy thì sẽ thành công.
Để có chú vẹt thân thiện thì có thể thuần vẹt chuyển bổi nhưng để chú vẹt ngoan ngoãn nghe lời thì không phải ai cũng làm được và thông thường thì họ chọn giải pháp nuôi từ non.
-Mục đích nuôi từ non nhằm để con vẹt lầm tưởng chúng ta là mẹ chúng.nên lựa chọn vẹt non nhưng non tầm tuổi nào cũng rất đáng chú ý. chỉ chênh nhau vài ngày vấn đề sẽ khác thấy rõ rệt.
-Theo kinh nghiệm nuôi chim non nói chung của mình thì ở độ tuổi mà con chim chưa nhận thức được là khi chim bung lông ống ở cánh được 2cm là đẹp nhất.
-Tại sao không nên chọn độ tuổi nhỏ hơn vậy? trả lời: vì từ độ tuổi mà lông ống bung 2cm trở lại thì độ nhận thức của chim giống nhau tức là đều lầm tưởng mình là mẹ chúng.nhưng nuôi chim non rất dễ đi ngoài ,suy chim (nếu bạn ko có kinh nghiệm điều này rất dễ sảy ra) và thậm tệ hơn là đánh đổi bằng mạng sống của con chim yêu quý của bạn.chính vì vậy mà nên nuôi tầm lớn nhất trong giai đoạn chim chưa nhận thức được thì rút ngắn được khoảng thời gian rủi ro đó đi.
-Nuôi chim bung hết lông có được không ? trả lời : được với độ tuổi này con chim vẫn thuần bạn nhưng nó đã nhận thức hơn nên độ thuần ko bằng độ tuổi trên( chỉ chiếm 40%) trong khi từ bung 2cm đến bung hết cánh cũng ko lâu lắm mà tránh được rủi ro trên
-Với vẹt còn non vậy việc phân biệt trống mái chỉ mang tính hên xui.nhưng chọn con khung người to,đầu vuông thì tỉ lệ trống cũng được 70%.ngoài ra còn có thêm cách phân biệt khung xương chậu to là mái và nhỏ là trống (cách này người có kinh nghiệm mới nhìn ra,ko phải lựa chọn cho người mới chơi)
-Và dù trống hay mái thì điều đáng chú ý đến sức khỏe của chim như độ nhanh nhẹn và xem dưới hậu môn có phân dính quanh lỗ tiểu ko…..nhìn lườn xem có béo tốt không.,…..
-Sau khi chọn được 1 chú vẹt ưng ý thì có những vấn đề chú ý khi nuôi.
hãy cố gắng giữ cho thân nhiệt chúng ấm-ngoài thiên nhiên 1 ổ chim có vài con và diện tích ổ cũng nhỏ nên rất đảm bảo về độ ấm cho chim non.điều này rất cần thiết vì khi nhiệt độ cơ thể chim non đủ ấm thì quá trình tiêu hóa rất nhanh và chim khỏe mạnh.nếu có thời gian thì sáng sớm đem phơi nắng sớm rất tốt ngoài việc tót cho tiêu hóa như mình kể trên thì nắng sớm giúp tổng hợp canxi cho quá trình hoàn thiện khung xương ở chim non(phần này giống trẻ con đem phơi nắng sớm này) .việc giữ nhiệt độ bạn có thể dùng bóng điện sợi đốt sưởi cho chim.
+ vệ sinh : hãy luôn đảm bảo ổ nuôi sạch.vì sức đề kháng thời kỳ này của chim kém
chú ý: nhiều bạn rất thích cầm nựng chú chim của mình-1 nguyên nhân cũng ảnh hưởng lớn đến chú chim như chân cong,… vì khi này xương khá mềm các bạn hay bắt ra nghịch và để chim di chuyển rất ảnh hưởng đến xương non nớt của chim.nếu ko bắt buộc thì hãy để con chim trong ổ đến khi cứng xương và nó sẽ đòi bò ra khỏi ổ.tốt nhất ko cầm chim ra nghịch mà để 1 nơi yên tĩnh cho chim càng ngủ nhiểu càng tốt….
Huấn luyện vẹt khi còn non là cách tốt nhất để vẹt biết nói. Người ta cho rằng thời điểm tốt nhất dạy vẹt nói là bắt đầu từ tháng thứ 6 – một năm tuổi, nghĩa là khi còn non. Điều này có thể đúng với cả người nữa: “Dạy con từ thưở còn thơ…bơ vơ mới về”. Điều quan trọng là làm sao có sự giao tiếp tốt và thiết lập sự tin tưởng của vẹt khi nó còn non với chủ và với mọi người. Cũng như trẻ sơ sinh cần phải học cách ăn bằng thìa (muỗng) hoặc ăn bằng đũa, cũng ăn bốc bằng tay của một số dân tộc; đồng thời trẻ em biết chơi với người xung quanh, ví dụ: cha mẹ, ông bà và bạn bè… Vẹt non cũng cần phải bắt đầu với những mối quan hệ xung quanh: người chăm sóc trực tiếp và người lạ… Do đó, cần phải dành nhiều thời gian với vẹt non của bạn để có sự tin tưởng vào bạn, thân thiện với bạn, đừng để những xung đột xảy ra giữa chủ và vẹt.
Chú ý đừng để nó sợ khi đụng đến cánh của nó, vì chim rất nhạy cảm với việc đụng vào cánh. Thao tác cuối cùng cần đạt được là làm sao để vẹt cho vuốt ve mỗi khi bạn tiếp cận với chúng. Hay nói vuốt ve là hành động biểu hiện thân thiện nhất giữa chủ và vẹt cũng như của vẹt và chủ. Với con Má vàng và Cockatiel của tôi, chúng đã biết bước chân lên từng ngón tay, bàn tay và cho vuốt ve nó mỗi khi nó thích theo sự chỉ huy của tôi. Nên nhớ rằng chỉ khi chúng thích, nó mới cho vuốt ve. Nếu không nó sẽ cắn lại hoặc có cử chỉ phản ứng “không đẹp”. Khi này, bạn nên chấm dứt hành động vuốt ve nó và cho nó chơi tự do, để khi khác lại tiếp tục, tránh để nó nhàm chán và ức chế.
Dạy vẹt nhận biết âm thanh đơn giản. Thân thiện với các con chim non thường xuyên cho phép bạn trở nên quen thuộc với tính cách và sở thích của từng con, làm cho bạn tiếp cận với chúng dễ dàng hơn và cũng như dễ dàng điều khiển con chim theo ý mình bằng những cử chỉ đơn giản, như ra hiệu bằng tay, hay gọi nó lại gần. Để gọi được con chim, đầu tiên bạn phải đặt cho nó một cái tên đơn giản, với một âm tiết để chim dễ bắt chước.
Ví dụ con Vẹt Má vàng của tôi, đã đặt tên nó là Eupatri, nhưng tên nick của nó là Tri. Sau đó khi tiếp xúc với nó, tôi thường xuyên gọi với cái tên của nó là Tri, để nó nghe lặp lại nhiều lần, nó sẽ nhận ra đích thực là bạn muốn gọi nó, bằng một âm thanh quen thuộc, thân thiện. Còn con Cockatiel, tôi đã đặt tên cho nó là Chen. Đến nay cả hai con đã nhận biết được tên của mình mỗi khi tôi muốn gọi nó. Điều cần tránh là mỗi khi gọi con nào thì phải tách chúng ra, để chúng không bị nhầm lẫn gọi con này thì con kia đến. Để gọi được chúng đến cần có thức ăn hay đồ chơi mà chúng ưa thích đưa ra dụ nó. Một khi mỗi con nhận được tên mình khi bạn gọi là thành công rồi.
Dạy vẹt nói những từ đơn giản. Khi vẹt đã chấp nhận những cử chỉ thân thiện, như vuốt ve, biết nghe tiếng gọi từ bạn, bạn sẽ dạy nó nói những từ đơn giản, thường là có nguyên âm a, o thì vẹt dễ học nhất. Ví dụ Ba, Hello. Công việc này cũng lặp lại thường xuyên, vào một thời gian nhất định, buổi sáng sớm: 6-7 giờ, và buổi chiều: từ 5-6 giờ. Khi dạy nói, nên để trong phòng yên tĩnh, với tâm trạng vẹt thấy thoải mái nhất, thì việc dạy nói mới có hiệu quả cao. Nên tránh cho vẹt tiếp xúc với nhiều người trong khi dạy nói, Vẹt sẽ khó nhận ra những âm thanh tạp hay âm thanh cần huấn luyện. Hệ quả của việc này sẽ tạo ra cho vẹt phát âm không rõ tiếng hoặc nói những bậy bạ những từ ngoài ý muốn.
Nguồn : Sưu tầm nhiều nguồn trên internet – chúng tôi svcvietnam.vn; chúng tôi thegioivet.com; chúng tôi chúng tôi ….
source: copywright from Internet
Dạy Vẹt (Két) Nói &Amp; Giao Tiếp
Tất cả các loài Vẹt đều có cấu tạo cần thiết để bắt chước giọng nói . Đây là một trong những khả năng mà Vẹt hấp dẫn người nuôi . Tùy từng loài Vẹt khác nhau mà khả năng bắt chước nhiều hay ít . Một chú Vẹt có khả năng học nói tốt nếu chú ta vẫn còn non chưa trưởng thành. Ở độ tuổi 3 – 6 tháng tuổi mà ở độ tuổi này trong tự nhiên chúng bắt đầu học từ bố mẹ chúng và đồng loại những hành vi tự nhiên của chúng . Đây là thời điểm tuyệt vời để bắt đầu dạy chim học nói .
Cũng như các loại chim hót khi chúng đầy đủ chất, khỏe mạnh, chúng hót nhiều hơn. Và Vẹt cũng không ngoại lệ nên cần cung cấp cho Vẹt chế độ ăn uống phù hợp với chúng. Và đảm bảo được đầy đủ chất dinh dưỡng. Bất kỳ con Vẹt nào cũng có thể nói, hoặc có thể không nói gì cả.
Chim học nói thực chất là học ngôn ngữ giao tiếp. Các nghiên cứu được thực hiện cho thấy rằng chim non học một ngôn ngữ giao tiếp với đàn của chúng và chúng học từ bố mẹ chúng hay các con chim khác lớn hơn sau khi chúng rời tổ. Và chúng học nói giống như học một ngôn ngữ loài chim trong tự nhiên.
Những chú Vẹt non sẽ lắng nghe bạn nói và học những ngôn ngữ mà bạn thường xuyên lặp lại . Chúng sẽ bắt đầu lặp đi lặp lại các từ và cụm từ. Nỗ lực đầu tiên của chúng để sao chép một từ có thể chỉ là một từ ngắn gọn, ít uốn lưỡi. Mới đầu Vẹt khó bắt trước theo . Nên chúng thường phát âm nhỏ , lí nhí không rõ âm . Nhưng với thời gian, và sự lặp lại của bạn, nó sẽ dần rõ lên tới khả năng giống Vẹt đó có thể làm được.
Nơi học nói cần yên tĩnh tránh phiền nhiễu gây mất tập trung. Thời gian cố định dạy Vẹt giúp Vẹt có phản xạ và học tốt hơn và dạy chú Vẹt như dạy một đứa trẻ học nói. Vẹt học nói tốt nhất vào buổi sáng và chập tối . Điều này tương ứng với thời gian trong ngày mà chúng thường kêu,đôi khi là la hét vào buổi sáng để ăn và tụ tập vào buổi tối để ngủ. Nên chúng ta sẽ lập kế hoạch dạy chú Vẹt vào những thời điểm trên là thích hợp nhất.
Ví dụ : Khi ra cửa lồng Vẹt bạn nói ” hello ” và lặp lại câu đó mỗi khi bạn ra cửa lồng cho dù chim chưa có phản ứng gì lại. Và dạy từ”goog bye” sau khi bạn không chơi với nó nữa.
Khi Vẹt của bạn nói một từ. Bạn sẽ bắt trước chú ta lặp lại, khen ngợi chú ta và thưởng cho Vẹt một món ăn khoái khẩu. Là động lực kích thích Vẹt lặp lại từ đó và nói nhiều hơn. Bạn sẽ thưởng cho Vẹt của bạn cho một nỗ lực để nói điều gì đó. Bất cứ điều gì. Nếu chú Vẹt của bạn lầm bầm và đang cố gắng để nói những gì bạn muốn Vẹt nói chúng ta nên khen thưởng cho vẹt. Theo thời gian, từ đó sẽ trở nên rõ ràng hơn. Đến giai đoạn tiếp theo khi Vẹt nói một từ, một câu nào đó chúng ta chưa nên thưởng vội mà nên đợi tới khi Vẹt nói rõ nhất từ đó thì mình khen thưởng.
Đôi khi Vẹt của bạn học được những câu nói tục do người khác dạy mà bạn không mong muốn bạn có thể xóa bỏ từ đó bằng cách không có phản ứng với từ đó khi nó nói và không nhìn vào nó thay vào đó bạn lặp lại một từ ngữ mà bạn muốn dạy để chú chim mất tập trung vào câu nói bạn không mong muốn kia và lâu dần sẽ xóa bỏ được câu nói bạn không mong muốn.
Để đào tạo một chú Vẹt nói chuyện thì trước tiên chúng ta phải dạy cho chúng nói những từ đó trước.
Cách Nuôi Chim Két (Vẹt) Biết Nói
Thú nuôi Két (còn gọi là Vẹt) là cái thú vô cùng say mê với hầu hết các nghệ nhân nuôi chim của nước ngoài, vì bộ lông quá sặc sỡ muôn màu muôn vẻ của nó, và cũng vì một số giống biết bắt chước nói giọng người.
Với người mình thì trước đây ít người chịu nuôi Két, có lẽ do con Két của ta không được đẹp, hơn nữa nuôi nó có nhiều điều bất tiện, như cắn trẻ con (do trẻ chọc phá), cắn phá hư lồng, rồi lại vung vãi thức ăn dơ bẩn… Thế nhưng, ngày nay số người nuôi Két lại rất đông. Nuôi để tập cho Két nói và cũng để làm cảnh. Còn việc ngăn ngừa Két làm bẩn lồng cũng không còn là điều đáng ngại, vì các nghệ nhân ngày nay đã nghĩ đến việc chế ra khay đựng phân để hứng tất cả những gì mà con chim làm vung vãi ra và cho ăn thức ăn khô.
Khái quát về chim Két
Được biết bộ Két (Prittaciformes) có đến 339 loài, phân bổ trong 80 giống. Giống Két sống rất thọ, ít nhất là hai mươi năm, và có con thọ đến năm sáu mươi năm.
Tùy theo từng giống mà thân mình to nhỏ khác nhau, và trên mình khoác sắc lông khác nhau. Nhưng, tựu trung thì bộ lông con Két nào cũng đẹp cả. Người ta nuôi Két cũng để tập cho chúng nói, nhưng không phải giống Két nào cũng có khả năng biết bắt chước nói tiếng người cả đâu. Ở nước ta, có hai giống Két tiêu biểu: một loại lớn con, mỏ đỏ, ngực hồng, lưng phủ màu xanh Két, và loại Két mỏ đen, mình tương đối nhỏ, ngực và bụng màu xám phớt hồng, cánh màu xanh pha vàng lục. Cả hai giống Két này đều có khả năng biết “nói” cả.
Trong đời sống hoang dã, Két sống thành bầy đàn, từ vài chục con đến vài trăm con, có đàn cả ngàn con, mỗi lần chúng đi ăn là kéo che đến ngịt một khoảng trời, và đi đến đâu là phá hoại cây trái đến đó.
Chúng thích ăn trái cây, dù chua hay ngọt, phá hại hoa màu, lúa má và nhất là các ruộng bắp. Chúng ăn ít nhưng gặm phá thì nhiều, vì vậy nơi nào mà Két đặt chân đến thì kể như hoa màu nơi đó tan hoang!
Trong bộ sách Đại Nam Nhất Thống Chí, chúng tôi thấy có chép một đoạn nói về Két như sau:
“Bạch Anh Vũ sản ở các gò thuộc Hạ Châu Tân Gia Ba), có người mang về dâng. Giống chim này lông trắng toát. Cũng có một loại lông đủ năm sắc, gọi là Ngũ sắc Anh Vũ. Con lớn gọi là Anh mẫu, con nhỏ gọi là Anh ca. An Nam chí chép rằng, đời Hán Vũ Đế, quận Giao Chi đem dâng chim Anh Vũ biết nói. Đời Đường Trinh quán, Lâm ấp đem dâng chim Anh Vũ năm sắc. Kính xét lời chú bài “Vịnh ngũ sắc Anh vũ” của Minh Mệnh thánh chế, nói đầu đời Trung Hưng Gia Định đem dâng mấy con nuôi ở trong cung. Có một con rất tinh khôn, đêm nằm trong lồng, thấy chuột bò đến thì giả làm tiếng mèo kêu để dọa. Lúc mèo bò đến thì lại giẻ làm tiếng người giận giữ mắng chửi. Mèo liền lẩn tránh không dám đến gần. Khi thấy chó ngủ thì bay lẻn xuống để mổ, chó giựt mình tỉnh dậy chạy cuống cuồng, chim liền nhảy lên bàn, dở trò cười ngặt nghèo. Thiên Khúc lễ sách Lễ Ký chép rằng: Chim Anh Vũ liền nói, tức là chim này. Năm Minh Mệnh thứ 17, khắc hình tượng vào Tuyên đỉnh. Lại có một loại Lục anh vũ, tục gọi chim Vẹt mỏ đỏ, lông xanh biếc, cắt bớt ngọn lưỡi đi cũng có thể nói được tiếng người. Sơn phận các tỉnh đều có.
Đoạn văn trên chúng tôi chép lại từ sách Đại Nam Nhất Thông Chí. Sách xưa chép vậy thì ta đọc như vậy nhưng thực tế không hiểu có loại Két khôn đến mức giả được tiếng mèo để hù chuột, giả được tiếng người để hù mèo không? Thực tế thì Két có khả năng nói được tiếng người (một số loài), nhưng chúng chỉ nói được câu ngắn giọng nói vừa đủ nghe, và cũng nói được năm bảy câu như Sáo hay Cưỡng vậy thôi. Giống Két lớn con của Úc Châu như Két mào trắng (Cacatua Alba), hay Két Ara (Ara Ararauna) thì nó có khả năng nói được nhiều câu hơn, giọng to hơn và nói rõ hơn. Tuy nhiên, cách nói của Két dù hay cũng không tài tình bằng Nhồng.
Hình dáng:
Két tuy là chim nhưng nó mang hình dáng khác lạ. Thường thì đầu to, mắt lớn, mỏ ngắn nhưng to khỏe. Mỏ trên to hơn mỏ dưới và cong trùm hẳn lên mỏ dưới. Thân mình to, chắc, ngực nở, vai rộng, tương đối ngắn đòn. Đôi cánh của Két rất khỏe, chân cũng ngắn có vuốt nhọn bám đâu chắc đó. Có thể nói đôi chân và mỏ Két là vũ khí lợi hại của nó. Tùy theo mỗi giống mà bộ lông chim Két khác nhau. Có con trắng toát, có con mình phủ toàn lông xanh, có giống lông lại đỏ thắm hoặc nhiều màu khác nhau… Ngay màu mỏ cũng tùy giống mà thay đổi khác nhau.
Tất nhiên mỗi giống như vậy đều mang một tên riêng. Nhưng, người mình có thói quen kêu chim này là Két (miền Nam), và các tỉnh ở miền Bắc và Trung thì lại kêu là con Vẹt. Cái tên Anh Vũ sau này không còn được ai dùng đến nữa.
Xuất xứ:
Thú thật chúng tôi chưa tìm ra được tài liệu nào chứng minh được là giống Két có xuất xứ từ đâu. Chí biết rằng hiện nay châu Úc là xứ sở của rất nhiều giống Két qui tụ sinh sống.
Tại nước ta, như phần trên chúng tôi vừa trình bày, có giống Két mỏ đỏ, ngực đỏ và giống Két mỏ đen, ngực xám. Chúng thích sống vùng có rừng núi, làm tổ trong hốc cây, mỗi lứa đẻ từ hai đến năm sáu trứng. Giống này kiếm ăn thật xa, kéo nhau đi ăn trọn bầy và tìm đến các nương rẫy hoặc các vườn cây trái để phá hoại. Với nhà nông thì Két không mang lại lợi ích gì cả, nên hễ gặp là có đuổi đánh cho khiếp sợ không dám léo hánh đến phá hoại hoa màu cây trái nữa.
Hiện nay, nghệ nhân nuôi chim của ta cũng lai rai nhập về những giống Két nổi tiếng của thế giới để vừa làm cánh vừa tập luyện học nói. Thường có các giống:
Két Mào Trắng: Két Mào Trắng (Cacatua Alba) là giống Két lớn con, có chiều dài từ mỏ đến chót đuôi là 35 phân, có con dài đến 40 phân. Thân mình phủ bộ lông màu trắng toát, trừ bên dưới cánh và dưới đuôi có lòng màu vàng lợt.
Trên chỏm đầu của giống Két này có một chùm lông trắng trông như một cái mào rất đẹp. Chùm lông này vừa rộng vừa dài, lông nọ xếp sau chiếc lông kia và có thể dựng cao lên hay hạ thấp xuống được. Giống Két này hiện sinh sống đông đảo trong rừng rậm của đảo ở miền đông Indonesia.
Két Ara: Két Ara (Ara Ararauna) được đánh giá là giống Két lớn nhất, vì đó từ mỏ đến chót đuôi dài đến 90 phán, và có thể sống thọ đến 50 năm.
Đây là giống Két vừa đẹp vừa có khả năng nói giỏi nên được nhiều người ưa thích và chọn nuôi. Két Ara có bộ lông ở lưng màu lam, bụng lông màu vàng sẫm, hai bên má có lông màu trắng và những vệt vằn vện với lông đen nhỏ, trông hình thù vừa quái dị vừa tạo nên được vẻ đẹp dộc đáo riêng.
Giống Két này sống trong rừng rậm Châu Mỹ, tuy lớn nhưng lại dễ thuần hóa sau một thời gian tập luyện, chim con nuôi lớn rất khôn và có khả năng “nói” giỏi hơn các giống đồng loại khác.
Két Úc: Két Úc (Calopsitta Novaohollandiea) là giống Két có bộ lông màu xám nâu lợt, trên đầu có mào lông màu vàng lợt, và sau mắt có tí da màu cam. Giống Két này tuy dài đòn, khoảng 10 phân, nhưng thân mình lại thon nhỏ.
Trong đời sống hoang dã thì chúng sống thành bầy đàn lớn hàng mấy trăm con, và làm tổ trong các hốc cây ở châu Úc.
Giống này nếu bắt nuôi từ nhỏ thì lớn lên có khả năng bắt chước nói được giọng người, nhưng chỉ nói được ít câu mà thôi.
Phương pháp nuôi dưỡng Két con:
Muốn nuôi dễ sau này tập nói thì phải chọn Két từ lúc còn nằm trong ổ mà nuôi.
Két con bắt về thường được nuôi bằng gạo sống. Gạo này người ta phải ngâm nước trong vài giờ cho mềm rồi vớt ra đút vào miệng cho Két ăn. Cách cho Két con ăn là để con Két nằm sấp hay ngứa cũng được, sau đỏ một tay cố banh mỏ Két ra, và tay kia vốc gạo đút dần vào miệng cho đến khi bầu diều Két no thì thôi.
Nếu Két còn quá non ngày tuổi, ta có thể tạm thay gạo bằng tấm.
Nếu mỗi lần đều đút mồi no, thì khoảng cách giữa hai bữa ăn của Két con có thể là hai giờ cũng được.
Mỏ Két con tuy cứng nhưng chúng chỉ nghiến nhẹ không đau lắm. Nếu cho ăn theo cách này nhiều lần thì chim con cũng quen dần, và không còn gây cho chủ nuôi đau đớn nữa.
Việc cho ăn này, với người chưa kinh nghiệm thì có chút khó khăn, nhưng với những tay buôn bán Két con chuyên nghiệp thì chỉ cần một phút người ta đã đút mồi đến no cho một vài con rồi!
Mỗi lần cho Két con ăn xong, ta nên đùng vải khô và sạch lau mình cho chúng được sạch sẽ, sau đó là ủ ấm cho chim ngủ.
Nếu chỉ nuôi một vài con thì có thể lắm cho nó một cái tổ nhân tạo, như tổ dành cho Sáo hay Cưỡng. Còn nếu nuôi nhiều thì dùng một cái thùng gỗ hay cạc tông, bên trong lót vải sạch, hoặc rơm rạ khô, cỏ khô để cho chim nằm được êm và âm áp.
Điều cần là cố giữ cho tổ ấm chim lúc nào cũng khô ráo và sạch sẽ. Muốn vậy, mỗi ngày ta phải phơi ổ ra ngoài nắng cho khô ráo, và nêu cần thì thay ngay mớ rơm rạ bẩn và ướt bên trong.
Chim càng được ăn no, ngủ ấm thì rất chóng lớn.
Được cái đỡ lo là Két con rất mau biết ăn. Khoảng hăm ba, hăm bốn ngày tuổi, chúng đã có thể tìm đến máng đựng thức ăn để học cách nhấm nhá, và tỏ ra chúng rất thích đứng ăn theo cách này. Và thường thì chỉ cần một tuần lễ sau đó, chúng có thể tự ăn no bụng.
Với Két một tháng tuổi, ngoài gạo ngâm ra, ta có thể cho chúng gặm them những trái bắp non, và ít loại trái cây như nho, táo, đu đủ…
Lồng nuôi Két:
Két có thể nuòi bằng lồng, nhưng là loại lồng đặc biệt mới được. Nếu lồng làm bằng tre hay gỗ dù cứng cáp cũng không thể dùng được bao lâu, vì Két thường dùng cái mỏ cực khỏe và bén như dao cạo của mình để gặm nhấm… Và như vậy thì chỉ có chất cứng như sắt thép mới chịu đựng được với nó mà thôi.
Vì vậy nếu nuôi lồng thì phải làm lồng bằng sắt, vách lồng cũng là những thanh sắt nhỏ hàn dọc hay hàn nghiêng, như vậy mới gây trở ngại cho trò leo trèo cơ hồ như không biết mỏi mệt của Két.
Khi leo lên, Két phải dùng cái mỏ cứng ngậm chặt vào thanh sắt để làm điểm tựa, sau đó đôi chân khỏe của nó mới bám vào vách mà đu người lên. Nó cứ nhích người lên dần dần bằng từng bước một như vậy, và cứ thích diễn đi diễn lại trò này cơ hồ như suốt cả ngày. Việc này có thể gọi là ý thích hay tật xấu của Két cũng được.
Một phần sợ Két phá hư hỏng, một phần nuôi Két bằng lồng nhìn không sướng mắt do con chim lúc nào cũng trèo chứ ít khi chịu đứng nguyên một chỗ như các giống chim khác, nên nhiều nghệ nhân liền nghĩ ra việc nuôi Két bằng một loại ”lồng” đặc biệt: cứ cho Két đứng trên một khúc cây đặt ngang cần đậu. Cầu đậu này có thể bằng tre, bằng gỗ hay bằng kim loại cho chắc chắn cũng được, và chỉ cần có độ dài từ 25 đến 30 phân mà thôi. Trên cần đậu đó là một vòng cung bằng cật tre (hay bằng loại kẽm lớn để tạo sự cân bằng cho Két đứng, và treo lên một nơi nào đó trong nhà hoặc ngoài vườn rất tiện lợi. Tất nhiên, Két phải bị xiềng một chân vào cần đậu bằng một đoạn xích nhỏ và ngắn độ gang tay, đủ cho nó xê dịch qua lại trên cầu mà ăn uống. Hai đầu cầu là cóng thức ăn và nước uống. Tất nhiên, thời gian đầu Két cũng bay lên bay xuống, nhiều khi phải chịu cánh treo mình tòn ten, nhưng rồi nó cũng biết cách gượng đứng lên cầu như cũ.
Lâu dần, Két sẽ quen với cách sống này và chịu đứng yên chứ không leo trèo như trước nữa!
Một kiểu “lồng” khác, thay vì làm vòng cung thì người ta chế thành một cái khung bằng loại gỗ cứng hay bằng thanh nhôm.
Nhiều nghệ nhân còn có sáng kiến độc đáo, tìm những khúc rễ cày có hình dáng đẹp, hình chữ L, rồi về gọt đẽo làm nơi nuôi Két, tạo dáng tự nhiên hơn.
Giống Két rất mạnh, chịu được sương nắng khá giỏi, có lẽ nhờ thế mà chúng sống rất thọ. Tuy vậy, tối lại, hoặc khi thời tiết thay đổi, ta nên đem Két vào treo ở nơi ấm áp để bảo vệ sức khỏe cho nó được tốt hơn.
Tài nghề của Két:
Cũng như các giống chim biết nói khác, muôn nuôi Két biết nhái được giọng người thì ta phải nuôi Két con. Két con dưới năm tháng tuổi gần như lúc nào cũng lầm lì, ít khi chịu há mỏ ra kêu một tiếng. Cả ngày gần như nó chỉ đứng yên trên cần đậu, chỉ những lúc đói hay khát mới lê chân đến bên cóng để ăn uống chốc lát rồi thôi.
Chính vì thấy bộ dạng lù khù này của Két mà nhiều người thấy nản không muốn nuôi Két nữa.
Thế nhưng, qua tháng tuổi thứ sáu thứ bảy trở đi, miệng mồm con Két trở nên mau mắn hẳn lên. Lúc đầu nó kêu ít. sau đó nó kêu siêng dần lên, và tiếng kêu thường là kéc… kéc… Cứ kêu hai tiếng một hoặc vài ba tiếng một. Cũng có khi hứng lên, Két vung cánh bay lên và miệng càng kêu to hơn.
Đây là lúc trẻ con bắt đầu chú ý đến Két, chúng thường tụ tập lại gần để tìm cách chọc phá và cười đùa ầm ĩ. Két thì lầm lì, không nhặm lẹ, đứng xa mà chọc phá thì được, nhưng lại gần mà nó dùng chân quặp lấy được thì thể nào đứa nhỏ đó cũng bị cắn.
Két cắn thì ai cũng biết, chẳng khác gì cua kẹp, thịt như bị rứt ra, đau nhức đến mấy ngày! Người lớn bị Két cắn còn gáng chịu được nhưng trẻ con mà bị Két cắn, thì dù rắn mắt lắm nó cũng hét toáng lên. Đôi khi chuyện do trẻ con gây ra mà có thể mếch lòng đến người lớn. Vì vậy, nhà nào nuôi Két cũng thường tìm cách xua đuổi bọn trẻ chung quanh vùng đến phá phách vật nuôi. Viết đến đây chúng tôi nhớ lại có nhiều độc giẻ viết thư về hỏi chúng tôi là tại sao mười con Két biết nói thì đã có đến chín con nói câu: “Chọc Két Két cắn! Chọc Két Két cắn!”. Bây giờ thì câu trả lời ra sao chắc quí vị đã biết rồi!
Để ngăn ngừa xua đuổi trẻ con đến chọc phá, chủ nuôi tất nhiên là phải rầy la câu: “Chọc Két Két căn nha! Chọc Két Két cắn nha!”. Két thì đang thời kỳ học nói, nghe mãi câu nạt nộ đó, tất nhiên nó phải thuộc nằm lòng, và sau này cứ nhắc đi nhắc lại mãi!
Tập cho Két nói, cũng như cách tập các giống chim biết nói khác. Nghĩa là nên đem chim vào một nơi thật sự vắng lặng để chim không “lo ra” mà tập trung ý nghĩ để “học bài”. Do khả năng của Két chỉ nói được ít câu, mà lại là câu ngắn, nên ta phải lựa những câu độ hai ba từ để dạy.
Bài học phải được phát âm to tiếng, phải nói chậm rãi và lặp đi lặp lại nhiều lần thì chim mới dễ dàng nhập tâm được.
Chỉ những câu nào Két nhái được thành thạo thì ta mới dạy sang câu khác. Tuy nhiên thỉnh thoảng vào đầu giờ dạy buổi học, ta cũng nên ôn lại vài lần câu cũ để Két khỏi quên.
Xin nhắc lại, khả năng nói của Két có mức hạn chế, chứ không giỏi được như chim Nhồng. Tuy Két sông lâu, tuổi thọ cúa nó có thể ngang ngửa với người, nhưng nó cũng chỉ học nói được vài câu đầu mà thôi. Những năm sau, dù ta có cố tình tập luyện Két học cũng… không có nữa! Trong chuỗi ngày già lão, Két nhớ câu được câu mất, hễ nhớ được câu gì thì “nói” câu nấy.
Chính vì vậy ta nên siêng tập luyện cho chim trong vài ba năm đầu, kể từ khi chim bắt đầu học nói.
Thức ăn:
Két rất dễ nuôi vì thức ăn của nó dễ tìm. Nhiều người còn nói đùa rằng “mình ăn gì nó ăn nấy” xét ra cũng có phần đúng.
Thức ăn chính của Két thường là gạo, lúa, hột kê, bắp trái, khoai cũ… Nó cũng thích ăn trái cây như cam, táo, mận, nho tươi, nho khô, sơ ri, đu đủ… Thỉnh thoảng ta cũng nên cho Két ăn cà rốt, cà chua hoặc vài lá rau xà lách…
Những thức kể trên không nhssdt thiết phải cho ăn hằng ngày. Mỗi tuần nên cho ăn vài bữa trái cây và rau tươi cũng được. Còn mỗi ngày thì nên cho Két ăn lúa, thêm trái bắp nữa càng hay. Nếu tập Két ăn thịt, nó cũng không chê.
Có điều chúng tôi khuyên quí vị là nên tập cho Két ăn thức ăn sống, đừng nấu chín, vì thức ăn nấu chín tỏ ra không hợp với bộ tiêu hóa của nó.
Tóm lại, nuôi Két cũng gây cho ta một sự hứng thú như nuôi các giống chim cảnh biết nói khác. Tuy ai cũng biết “chọc Két Két cắn”, nhưng đó là đối với người ngoài, còn với chủ nuôi thì Két đâu bao giờ cắn! Do từ lúc Két còn nhỏ, chủ nuôi đã bắt nó lên tay và vuốt ve nựng nịu nó mỗi ngày nên nó cũng… quen hơi. Sau này lớn lên, dù có bắt trên tay Két cũng há mỏ nhá nhá nhè nhẹ như giả đò cắn vậy thôi…
Kỹ Thuật Nuôi Và Chăm Sóc Chim Vẹt Non Chuẩn Nhất
Chim Vẹt con lúc mới nở cần được sưởi ấm với nhiệt độ khoảng 37 độ C. Và giảm dần theo thời gian sinh trưởng của Vẹt đến nhiệt độ của môi trường xung quanh.
Cách đơn giản nhất là tự tạo lồng úm bằng cách sử dụng thau, chậu, rổ nhựa, hộp gỗ được che chắn cẩn thận. Tránh chó, mèo, chuột, muỗi, gián…Kích thước phù hợp với thể trạng và sự phát triển của từng giống chim. Đảm bảo độ thông thoáng và nhiệt độ phù hợp trong lồng úm.
Thức ăn dạng bột dành riêng cho Vẹt non, chẳng hạn như: Kaytee. Thức ăn dạng bột dành cho trẻ sơ sinh….Bột thức ăn được pha loãng với nước sôi để nguội. Sao cho hỗn hợp vẫn còn ấm, bơm cho vẹt con ăn bằng xy-lanh.
Chia bữa ăn ra nhiều bữa với mỗi lần ăn vừa đủ no, 4-6 bữa ăn/ ngày. Sau khi vẹt đói thì cho ăn tiếp. Tránh tình trạng cho vẹt ăn liên tục vô tình thức ăn bị hư trong diều. Làm cho hệ tiêu hoá vẹt làm việc liên tục dể xảy ra tình trạng vẹt con ăn không tiêu.
Đảm bảo lượng thức ăn vừa đủ trong một ngày. Điều này giúp bạn kiểm soát được một phần tình trạng sức khỏe của chim. Khi chim ăn ít rất có thể vẹt của bạn đang bệnh…Đảm bảo nước sạch và luôn có sẵn cho chim uống.
Chế độ dinh dưỡng dành cho vẹt nên đa đạng. Đối với hầu hết loài vẹt, ngoài thức ăn cơ bản dạng viên, phù hợp chiếm 65 % đến 80%. Bạn cần bổ sung rau cải, ngũ cốc chiếm 65 % đến 80%. Phần còn lại là hạt và trái cây. Không nên cho vẹt ăn bơ, cà phê, rượu, sô cô la, hoặc đồ ăn nhẹ có đường hoặc muối, khoai tây…
Mỗi tối trước khi đi ngủ nên cho vẹt uống thêm một ít nước để lọc thức ăn tồn động trong cơ thể.
Vệ sinh cho vẹt con sau khi ăn uống bằng cách dùng khăn thấm nước ấm ấm hoặc vải mềm lau cho vẹt. Đồng thời, thay giấy lót cho vẹt sạch sẽ, khô ráo. Nên dùng giấy Pulppy hoặc các loại giấy có độ dai và không mùi.
Dọn dẹp vệ sinh chuồng, cầu đứng cho vẹt. Rửa máng ăn, cóng thức ăn sạch sẽ hằng ngày. Có thể dùng nước rửa chén đảm bảo thức ăn luôn sạch sẻ và tươi mới.
Phù hợp với kích thước lồng và thể trạng của vẹt để phát triển khả năng tư duy và trí thông minh của vẹt. Đồng thời, giảm khả năng bị stress do bạn không có thời gian chơi với nó. Vẹt có tính xã hội cao, do đó ngoài đồ chơi. Bạn nên dành một khoảng thời gian phù hợp để nói chuyện, vuốt ve. Tạo cho vẹt có cảm giác thân thiện và được yêu thương.
Vẹt có khả năng bắt chước tiếng người, động vật, chuông điện thoại….. Hơn nữa, 1 số dòng vẹt có thể hiểu được. Bạn nên dành mỗi ngày một ít thời gian dể dạy vẹt từ những từ đơn giản đến phức tạp. Thời gian dạy vẹt nói tối đa 15 phút tại một thời điểm thích hợp.
Vẹt rất cần được tắm rửa sạch sẽ và đa số thích tắm. Dù vẹt tắm bằng cách nào, khuyên bạn nên bỏ 1 ít muối hột vào cho vẹt tắm.
Nếu bạn có thời gian thỉnh thoảng bạn cho vẹt bạn tắm nắng vào buổi sáng sớm. Để cơ thể vẹt tự tổng hợp được viatamin D tăng cường khả năng hấp thụ canxi giúp xương phát triển và chắc khoẻ.
Nhiệt độ, độ ẩm, độ thông thoáng nơi vẹt ở: sao cho vẹt cảm thấy thoải mái, hoạt bát là tốt.
Cắt so le, cắt từ ngoài đầu cánh vô trong, cắt giữa. Tuỳ theo từng thể trạng của từng giống chim mà chúng ta có cách cắt cánh sao cho phù hợp. Tránh cắt cánh phạm vào thịt, cắt cánh lúc chim thay lông non dể bị chảy máu. Một số người kỹ tính họ sợ chim giận nên nhờ người khác cắt cánh. Hoặc lấy tấm khăn hoặc mền trùm chim lại sao cho chim không nhìn thấy người cắt.
Cắt cánh sao cho chim vẫn bay được nhưng không cao. Nguy hiểm nhất là cắt cánh chim xong là chim bay từ cao rớt xuống đất hoặc chim bay mất.Cắt cánh định kỳ sau khi chim thay lông (không nên cắt cánh vào lúc chim đang thay lông hoặc chim non đang mộc lông ống. Cắt 2 bên cánh đối xứng- bên cánh này cắt bao nhiêu cọng lông, chiều dài bao nhiêu thì bên kia cắt như vậy. Chim vẫn đạt độ thẩm mỹ cao.
Cập nhật thông tin chi tiết về Kỹ Thuật Nuôi Dạy Vẹt (Két) Nói Được, Cách Huấn Luyện Và Chăm Sóc Vẹt trên website Raffles.edu.vn. Hy vọng nội dung bài viết sẽ đáp ứng được nhu cầu của bạn, chúng tôi sẽ thường xuyên cập nhật mới nội dung để bạn nhận được thông tin nhanh chóng và chính xác nhất. Chúc bạn một ngày tốt lành!